Denk je eraan om vervroegd op pensioen te gaan? Dat kan ten vroegste vanaf 60 jaar als je voldoende jaren gewerkt hebt.

In onderstaande tabel zie je wanneer je vervroegd op pensioen kan gaan en hoeveel jaren je hiervoor nodig hebt.

Per kalenderjaar volstaan 2 pensioenvormende kwartalen als zelfstandige of 1/3 tewerkstelling als werknemer of ambtenaar. Ook gelijkgestelde periodes zoals legerdienst of ziekte tellen mee. Geregulariseerde studiejaren tellen niet mee voor het bepalen van je pensioendatum (wel in de berekening van je pensioen).

Wacht je tot de wettelijke pensioenleeftijd? Dan hoef je geen minimum loopbaan te bewijzen. Je kan dan met pensioen gaan, ongeacht het aantal jaren dat je gewerkt hebt. Hieronder zie je de evolutie van de wettelijke pensioenleeftijd.

Dit hangt af van heel wat factoren, zoals je loopbaan (enkel zelfstandige of ook werknemer of ambtenaar), je inkomsten, het aantal jaren dat je gewerkt hebt,...

Ben je enkel zelfstandige geweest en kom je aan minstens 30 jaren activiteit of gelijkgestelde dagen (waarvan minstens 64 kwartalen daadwerkelijke activiteit)? Dan krijg je in elk geval het minimumpensioen. Afhankelijk van je inkomen kan je pensioen zelfs hoger liggen.

In onderstaande tabel vind je enkele voorbeelden van het minimumpensioen.

In principe ontvang je een pensioen als alleenstaande. Ben je gehuwd? Dan kom je mogelijks in aanmerking voor een gezinspensioen. De Federale Pensioendienst (FPD) berekent wat in jouw situatie het voordeligst is : twee pensioenen als alleenstaande of één gezinspensioen.

Een gezinspensioen krijg je in de volgende situaties :

• je huwelijkspartner verdient minder dan de toegelaten grens
• je huwelijkspartner heeft geen eigen pensioen
• je huwelijkspartner heeft geen vervangingsinkomen (bv. werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, …)

Een alleenstaande pensioen wordt berekend aan 60% van je beroepsinkomsten. Een gezinspensioen aan 75%.

Als je stopt als zelfstandige moet je je ondernemingsnummer en BTW-nummer laten schrappen. Daarnaast moeten ook je sociale bijdragen stopgezet worden. Dit kan je gemakkelijk regelen via zelfstandigenloket.be.

Blijf je nog verder werken na je pensioen, dan moet je niets doen. Je dossier bij Acerta loopt gewoon door. Je betaalt nog sociale bijdragen, maar je bijdragepercentage daalt van 20,5% per jaar naar 14,7% per jaar. Als gepensioneerde betaal je zelfs geen sociale bijdragen meer als je netto-beroepsinkomen minder bedraagt dan 3 730,89 euro per jaar.

Neem je je pensioen nog niet op en blijf je werken na je wettelijke pensioenleeftijd? Dan betaal je 20,5% per jaar aan sociale bijdragen. Let op : je bouwt in dat geval pas extra pensioenrechten op vanaf een netto-beroepsinkomen van 16 861,46 euro per jaar.

Na je pensioen mag je nog een activiteit uitoefenen. Hoeveel je precies mag bijverdienen, hangt af van je leeftijd en je loopbaan.

Ga je met pensioen op de wettelijke pensioenleeftijd of na een loopbaan van 45 jaar? Dan mag je onbeperkt bijverdienen. Je pensioen is dan helemaal cumuleerbaar met je beroepsinkomen. Ga je vroeger met pensioen? Dan moet je je inkomsten beperken. Lees er meer over op acerta.be.

Blijf je actief na je pensioen? Dan betaal je nog sociale bijdragen en belastingen.

Momenteel is de wettelijke pensioenleeftijd 65 jaar, zowel voor mannen als voor vrouwen. Als je op deze leeftijd met rustpensioen gaat en je hoofdverblijfplaats in België hebt, dan hoef je niets te doen. Je pensioenrecht wordt automatisch onderzocht door het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Ongeveer zes maanden voor het bereiken van de pensioenleeftijd ontvang je een brief om te melden dat de pensioendienst je pensioendossier opstart.

Ga je voor of na de wettelijke pensioenleeftijd met pensioen, dan moet je wel een aanvraag doen.

De beslissing van het RSVZ gaat in op de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin je de pensioenleeftijd hebt bereikt of waarin je je pensioen hebt aangevraagd.

Je kan je pensioen aanvragen bij je gemeentebestuur, het RSVZ of via www.pensioenaanvraag.be

Om de pensioenen betaalbaar te houden zou het goed zijn dat we zo lang mogelijk aan de slag blijven. Wat zijn de financiële stimulansen om je pensionering uit te stellen? We zetten ze even op een rijtje.

Meeropbrengst wettelijk pensioen

Eén jaar langer werken als zelfstandige levert een extra (minimum)pensioen op van 39 euro per maand voor een alleenstaande of 49 euro voor een gezinshoofd (= 1/45 van het minimumpensioen).

Ook als je doorwerkt nadat je loopbaan al volledig is (45/45) blijf je pensioenrechten opbouwen. Maar als je pensioen onder het minimumpensioen blijft, leiden die extra bijdragen niet tot een hoger pensioen.  Je kunt het voor jezelf simuleren in mypension.be

Meeropbrengst vrij aanvullend pensioen (VAPZ)

Zolang je beroepsactief blijft, blijft je pensioenreserve intrest opbrengen. En aan het einde van je loopbaan scheelt dat een slok op de borrel. Je reserve is dan immers op haar hoogst en dus ook de intrestopbrengst. We nemen een voorbeeld met een VAPZ-bijdrage van 1 000 euro die betaald werd in 2004 met een gegarandeerde intrest van 3,25% per jaar. In het eerste jaar was de intrestopbrengst 32,50 euro. In de jaren nadien bracht die intrest op haar beurt intrest op. Daardoor tikt er in 2024 123,23 euro bij ipv 32,50 euro. Na 20 jaar is de jaaropbrengst op de storting dus bijna 4 keer hoger.

Conclusie: als je jaar na jaar trouw je VAPZ-bijdrage hebt gestort zodat je een mooie reserve hebt opgebouwd, kan een jaartje extra werken een smak extra intrest opbrengen.

Voor alle duidelijkheid: als je met pensioen gaat, kan je je aanvullend pensioen niet laten staan om verder interest op te brengen. Je pensioenkapitaal wordt automatisch uitbetaald. Je moet dus zelfstandige in hoofdberoep blijven om je VAPZ verder te doen renderen.

Minder belastingen op je VAPZ

Als je vervroegd met pensioen gaat, betaal je meer belastingen op je VAPZ. Daarom wacht je beter tot de wettelijke pensioenleeftijd.

Hoe zit dat? Als je vervroegd met pensioen gaat, moet je gedurende 13 jaar een bepaald percentage van je volledige pensioenkapitaal aangeven. Als je op de wettelijke pensioenleeftijd met pensioen gaat, is dat maar gedurende 10 jaar en op 80% van je pensioenkapitaal. Een kleine simulatie leert dat de totale belastingdruk op 65 jaar 20% is, terwijl dat bij een pensionering op 64 jaar 30% is. Deze simulatie hebben we gemaakt voor een alleenstaande gepensioneerde met een wettelijk pensioen van 2 000 euro per maand, die geen andere inkomsten geniet. Voor een gezinshoofd van wie de echtgenoot geen of weinig inkomsten heeft, zal die simulatie anders uitvallen omdat het huwelijksquotiënt daar speelt. Laat het voor jou simuleren door je fiscaal raadgever!

Pensioenbonus

Als je met pensioen zou kunnen gaan maar toch doorwerkt, dan heb je recht op een pensioenbonus per kwartaal langer werken. Dit geldt voor kwartalen vanaf 1 juli 2024 en pensioenen die voor het eerst ingaan op 1 januari 2025.

Het bedrag van de pensioenbonus is progressief en kan worden opgebouwd over maximaal 3 jaar. In de tabel hierna kan je lezen welke bonus je kwartaal na kwartaal opbouwt. Het maximum na 3 jaar is 23 565,06 euro voor een ‘gewone’ of 35 347,59 euro voor een lange loopbaan (definitie: zie kleine tabel).