Arbeidsongeschikt tijdens vakantie: verplichtingen voor de werknemer die de vakantie wilt omzetten

• Vanaf 2024 wijzigen de regels bij samenloop van arbeidsongeschiktheid tijdens vakantie. Vandaag wordt het overlappende deel enkel omgezet als de arbeidsongeschiktheid startte voor de vakantie. Vanaf 2024 wordt het overlappende deel altijd omgezet, dus ook als de arbeidsongeschiktheid pas tijdens de vakantie aanvangt.
• Vanaf 2024 moet de werknemer de volgende verplichtingen naleven: hij moet een ziekteattest indienen en hij moet zijn tijdelijke verblijfplaats meedelen wanneer hij niet thuis verblijft.
• Het arbeidsreglement moet tegen 2024 deze werknemersverplichtingen bevatten. Voor deze toevoeging moet de wettelijke consulatie- en goedkeuringsprocedure niet gevolgd worden

Vanaf 2024 wijzigen de regels wanneer een werknemer arbeidsongeschikt is tijdens zijn wettelijke vakantie. Tot en met dit jaar is de algemene regel dat de wettelijke vakantie dan behouden blijft en niet omgezet wordt naar arbeidsongeschiktheid. Vakantie blijft dus vakantie. Een uitzondering: wanneer de arbeidsongeschiktheid startte voor de aanvang van de vakantie. Enkel in die situatie wordt het overlappende deel omgezet naar arbeidsongeschiktheid en kan de werknemer later in het jaar zijn ‘verloren’ vakantiedagen nog recupereren.

Vanaf 2024 is de algemene regel dat het overlappende deel omgezet wordt naar arbeidsongeschiktheid. Vanaf dan maakt het dus niet meer uit of deze arbeidsongeschiktheid voor dan wel tijdens de periode wettelijke vakantie startte. Deze nieuwe regel zal ook gelden voor enkele andere schorsingsgevallen. 
Meer toelichting vindt u in ons artikel van 29 maart 2023.

In dat artikel signaleerde we al dat er wetgeving op komst is met een ziekteattestverplichting wanneer iemand arbeidsongeschikt is tijdens zijn vakantie. Die wijziging wordt nu geïmplementeerd. Aansluitend moeten werkgevers hun arbeidsreglement actualiseren. Geheel logisch gelden al deze nieuwe verplichtingen eveneens vanaf 2024.

Een werknemer die tijdens zijn vakantie arbeidsongeschikt is omwille van ziekte of een ongeval, en die gebruik wilt maken van zijn recht om zijn vakantie om te zetten, moet een ziekteattest bezorgen aan zijn werkgever. De werknemer moet zijn werkgever ook onmiddellijk op de hoogte brengen van zijn verblijfsadres indien hij zich niet op zijn thuisadres bevindt.

Er zijn geen uitzonderingen. Deze twee verplichtingen gelden dus bijvoorbeeld ook voor de ziektedagen  waarvoor sinds kort geen attest meer verplicht is of wanneer het arbeidsreglement geen attestatieverplichting kent. De werknemer moet deze verplichtingen uit eigen beweging naleven. De werkgever moet er dus niet achter vragen. In geval van overmacht maakt de werknemer het ziekteattest over binnen een redelijke termijn.

Het ziekteattest moet in een taal zijn die de werkgever begrijpt. Bovendien moet het attest de gebruikelijke verplichte vermeldingen van de arts bevatten: de vermoedelijke duur van de periode arbeidsongeschiktheid en of de werknemer zijn verblijfplaats wel/niet mag verlaten.

De wetgeving voorziet de mogelijkheid om in de toekomst een specifiek model van ziekteattest in te voeren, dat in elk geval wel niet verplicht zal zijn. Dus, zelfs wanneer dit model er zou komen mag de geconsulteerde arts nog altijd een eigen attest afleveren (mits het de verplichte vermeldingen bevat). In de wandelgangen vernamen we dat de minister van Werk werkt aan zo’n model.  

Naast dit ziekteattest moet de werknemer dus ook onmiddellijk zijn verblijfplaats doorgeven, mocht dit niet zijn thuisadres zijn. Eigenlijk is dit geen nieuwe verplichting. Met het oog op een geneeskundig controleonderzoek moet een zieke werknemer vandaag al de werkgever informeren over zijn actuele verblijfplaats, mocht die verschillen van het bij de werkgever gekende verblijfsadres.

Om elk misverstand te vermijden: 

• al deze bijkomende verplichtingen gelden enkel wanneer de vakantie samenloopt met een periode van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of ongeval. Voor andere schorsingsgevallen, bijvoorbeeld moederschapsrust of profylactisch verlof, gelden deze verplichtingen niet;
• wie tijdens zijn vakantie ziek wordt kan er voor kiezen om zijn arbeidsongeschiktheid  eenvoudigweg niet te melden. In dat geval wordt de vakantie natuurlijk niet omgezet naar arbeidsongeschiktheid. Vakantie blijft dan vakantie.

De bovenstaande nieuwe verplichtingen die de werknemer moet naleven moeten ook in het arbeidsreglement staan, uiterlijk tegen 1 januari 2024. Voor deze toevoeging moet de werkgever niet de wettelijk consultatie- en goedkeuringsprocedure volgen. Wel moet de werkgever de bekendmakingsverplichtingen naleven, dus een kopie van het nieuwe arbeidsreglement overmaken aan de werknemers, het nieuwe arbeidsreglement bewaren op de daartoe voorziene plaats en een kopie opsturen naar het Toezicht op de Sociale Wetten.

Over het gewaarborgd loon verandert de wet niets aan de verplichtingen van de werkgever, behalve dat de vakantiedagen die door een attest worden gedekt voortaan ziektedagen zullen zijn. Voor deze dagen is de werkgever gewaarborgd loon verschuldigd, ook wanneer de arbeidsongeschiktheid viel in een periode van collectieve vakantie. Voor de duur en de hoogte van het gewaarborgd loon gelden de normale wettelijke regels, inclusief de hervalregels.

_{Bron: Wet tot wijziging van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en de wet van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen met betrekking tot de samenloop van jaarlijkse vakantie en arbeidsongeschiktheid, aangenomen door de Kamer van volksvertegenwoordigers op 13 juli 2023.}