KU Leuven en Acerta starten samen een onderzoek naar AI op de werkvloer

AI op de werkvloer: kans of bedreiging?

AI lokt op de werkvloer vaak twee tegenstrijdige reacties uit. Het meest recente onderzoek van Acerta bij meer dan 500 Belgische bedrijven naar de perceptie van AI toont dat 81% van de grote ondernemingen en 72% van de kmo’s AI vooral als een kans ziet. Bij werknemers heerst er meer twijfel: 36% van de werknemers in grote ondernemingen en 41% in kmo’s ervaren AI als een bedreiging voor hun job.

Prof. Dr. Laura Nurski, titularis van de leerstoel, Work and Organisation Studies (Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen) aan de KU Leuven: “Technologische verandering roept bijna altijd onzekerheid op: sommigen zien meteen kansen, anderen vrezen voor hun job. Op lange termijn levert innovatie zeker ook nieuwe mogelijkheden op, maar dat gebeurt niet vanzelf op een inclusieve manier. AI is geen externe kracht die ons overkomt – we moeten er zélf mee aan de slag om onze jobs en organisaties sterker te maken.”

AI als hefboom voor werkbaar werk

Tijdens de vierjarige leerstoel onderzoekt het team van KU Leuven, in nauwe samenwerking met Acerta, hoe AI de arbeidsorganisatie en jobinhoud beïnvloedt en op welke manier we jobs een andere invulling kunnen geven om werk beter werkbaar te maken.

Kathelijne Verboomen, Director Consult bij Acerta: “AI kan slechts een bepaald type taken automatiseren. Daardoor leidt de technologie eerder tot een hersamenstelling van jobs dan tot vervanging. De vraag is dan: welke taken automatiseer je, en welke niet? Automatiseren ‘omdat het kan’, heeft weinig nut. Met deze leerstoel willen we onderzoeken hoe AI kan bijdragen aan werkbaar werk, waarbij werkgevers het heft in eigen handen nemen en werknemers meer autonomie krijgen om hun job uit te voeren.”

Het onderzoek focust op drie niveaus van AI-integratie op de werkvloer:

1. Jobcrafting: Hoe kunnen werknemers AI-tools inzetten om hun job zelf vorm te geven? Op welke manieren doen ze dat het best? Met welke valkuilen moeten ze rekening houden? Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van ChatGPT of Copilot.
2. Taakautomatisering: Welke routinetaken kunnen geautomatiseerd worden vanuit leidinggevend perspectief? Denk bijvoorbeeld aan hoe AI tijdsregistratie (deels) kan invullen zonder tussenkomst van de mens.
3. Taakverschuivingen tussen rollen: Hoe maakt AI expertise toegankelijk voor profielen die daar traditioneel geen toegang toe hadden? Bijvoorbeeld: een AI-laag boven de interne sociaaljuridische kennisdatabanken, waarmee payrolladviseurs zelfstandiger kunnen werken en alleen voor complexe vragen nog doorverwijzen naar juristen.

Prof. Dr. Laura Nurski: “Met bevragingen, experimenten en aanvullend onderzoek willen we niet alleen in kaart brengen hoe AI taken en rollen verandert, maar ook actief uittesten hoe we die veranderingen kunnen vormgeven. Zo onderzoeken we of en hoe AI tijd vrijmaakt, werknemers zelfredzamer maakt en jobs toegankelijker maakt. Dat kan helpen om knelpuntberoepen zoals accountant of ICT’er aantrekkelijker te maken, en tegelijk de drempel tot de arbeidsmarkt te verlagen voor laaggeschoolden. Op die manier kijken we hoe AI niet alleen werk verandert, maar ook nieuwe kansen creëert.”

Vierjarige leerstoel in het kader van 600 jaar KU Leuven

De nieuwe leerstoel loopt over een periode van vier jaar en kadert in de viering van 600 jaar KU Leuven. Alle inzichten uit het onderzoek worden gedeeld via wetenschappelijke publicaties, doctoraatsstudies, whitepapers en keynotes, en stapsgewijs uitgerold in het Belgische bedrijfsleven via de dienstverlening van Acerta.

Kathelijne Verboomen: “Vanuit Acerta vinden we het belangrijk om werkgevers te informeren over een thema dat zó actueel is als AI, met wetenschappelijk onderbouwde inzichten die praktisch toepasbaar zijn in hun eigen organisatie. Onze klanten houden we op de hoogte van de belangrijkste bevindingen, en in de toekomst bekijken we hoe we die verder kunnen uitrollen naar hen toe.”

De officiële inhuldiging van de leerstoel vond laats op 23 oktober om 19u, in aanwezigheid van de rector van KU Leuven, Severine Vermeire.

Over Acerta
Acerta is als hr-dienstengroep in België gespecialiseerd in het advies, de informatisering en de verwerking van administratieve processen rond loonverwerking, sociale zekerheid, vestigingsformaliteiten en de professionalisering van het hr-beleid. De groep ondersteunt ondernemers en organisaties in elke groeifase en bij elk hr-proces. De kracht van mensen, daar draait het om bij Acerta. Acerta wil zijn mensen optimaal inzetten om zo het menselijk kapitaal van ondernemingen te optimaliseren. Daarbij is Acerta een partner voor starters, zelfstandigen en vrije beroepen, kmo’s, accountants en hr-professionals in privéondernemingen en overheidsinstellingen.

Acerta telt meer dan 1.750 medewerkers, verdeeld over 26 kantoren in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Meer dan 1 starter op 4 passeert effectief langs Acerta’s ondernemingsloketten. De groep beheert het statuut van 1 zelfstandige op 3, en 1 organisatie op 4 maakt gebruik van haar hr- en/of payroll-oplossingen.

Over KU Leuven
KU Leuven werd opgericht in 1425 en is naast één van de oudste ook de meest innovatieve universiteit van Europa (Reuters). Met haar 65.000 studenten en meer dan 22.000 medewerkers is zij bovendien de grootste universiteit van België. Vijftien faculteiten bieden bachelor- en masteropleidingen aan op 9 locaties in Vlaanderen. De verschillende klemtonen en aanpak op de campussen zorgen voor een grote variatie in het onderwijsaanbod. De opleidingen zijn gebaseerd op het onderzoek van meer dan 8000 wetenschappers. Als medeoprichter van de League of European Research Universities (LERU) is KU Leuven zowel nationaal als internationaal een toonaangevende onderzoeksinstelling.