Steeds minder loopbaanonderbrekingen in ons land, wellicht door structureel thuiswerk en stijgende levensduurte

Op 1 februari zijn er nieuwe regels rond loopbaanonderbreking ingegaan. Zo kunnen werknemers enkel nog voltijds tijdskrediet mét uitkering aanvragen voor kinderen tot 5 jaar én is het totale aantal maanden waarin je tijdskrediet voor het verzorgen van je kind kan opnemen teruggeschroefd. Ook de anciënniteitsvoorwaarden zijn strenger geworden en aan de aanvullende uitkering aan vijftigplussers in tijdskrediet is gesleuteld. Maar ook zonder de strengere regels lijkt de Belg steeds minder geneigd om enige vorm van loopbaanonderbreking te nemen. Het afgelopen jaar daalde het percentage werknemers met loopbaanonderbreking gevoelig. Nu doet nog maar gemiddeld 6,3 % van de werknemers beroep op enige vorm van loopbaanonderbreking. Dat is 4,7 % minder in vergelijking met 2021 en het laagste peil van de laatste vier jaar.

^{Figuur 1:  % werknemers met loopbaanonderbreking 2019-2022} 

Annelies Bries, juridisch experte loopbaanonderbreking van Acerta Consult: “De daling in loopbaanonderbrekingen is al een tijd aan de gang. In 2021 zagen we een duidelijke trendbreuk doordat thuiswerk voor veel werknemers structureel ingeburgerd raakte. Thuiswerk maakt dat werknemers de puzzel van werk en privé gemakkelijker leggen, wat de behoefte aan loopbaanonderbreking minder groot maakt. Dat loopbaanonderbrekingen in 2022 weer nog iets minder populair worden, zou erop kunnen wijzen dat thuiswerk verder aan populariteit wint, maar er kan ook een andere factor spelen: de levensduurte. Ondanks de uitkeringen betekent loopbaanonderbreking minder loon. Als het leven door de inflatie meer dan 10 % duurder wordt, kan dat voor veel werknemers een reden zijn om geen loopbaanonderbreking te nemen. En tot slot mogen we ook de arbeidskrapte niet vergeten. Die maakt dat ondernemingen de arbeidskrachten die ze hebben het liefst zo maximaal mogelijk inzetten. Minder looponderbrekingen betekent dat je met evenveel medewerkers meer werk kan verzetten en dat kan helpen om de arbeidskrapte op te vangen.”

De populairste vormen van loopbaanonderbreking in 2022 zijn ook nu weer de deeltijdse. Daarvan bereikt het deeltijds tijdskrediet het meeste werknemers, nl. 3,4 %. Maar de populariteit van deeltijds tijdskrediet daalt wel tegenover 2021 met goed 10 %. De enige vorm van loopbaanonderbreking waarvan de populariteit in 2022 is toegenomen, is deeltijds ouderschapsverlof (+4,3 %), waarbij je een halve, een volledige of tweeënhalve dag van de werkweek kan thuisblijven voor de kinderen.

^{Figuur 2:  % werknemers met deeltijds tijdskrediet en deeltijds ouderschapsverlof} 

Annelies Bries: “Dat deeltijdse populairder zijn dan voltijdse loopbaanonderbrekingen, is niet zo vreemd. Een deeltijdse loopbaanonderbreking heeft én minder financiële impact én minder impact op de organisatie van het werk. De impact wordt als het ware in de tijd gespreid, wat het voor iedereen – werknemers en werkgevers – gemakkelijker maakt.”

Werknemers kunnen op verschillende manieren deeltijds ouderschapsverlof opnemen. Net geen 70 % van de ouders met deeltijds ouderschapsverlof kiest voor 1/5 ouderschapsverlof, waarbij je één dag in de week thuis bent. Maar 1/10 ouderschapsverlof (een halve werkdag per week) is wel de opvallendste groeier: in 2021 koos 22,4 % daarvoor, in 2022 is dat aandeel al gegroeid tot 26,2 %.

^{Figuur 3: spreiding types deeltijds ouderschapsverlof} 

De groeiende populariteit voor 1/10 ouderschapsverlof is mede te danken aan de papa’s. Drie op de tien vaders die ouderschapsverlof nemen, kiezen voor de 1/10-variant. In 2022 koos in totaal 1,6 % van de mannelijke werknemers voor deeltijds ouderschapsverlof. Dat is een stijging van 21 % in vergelijking met twee jaar geleden. Bij de mama’s neemt 2,22 % deeltijds ouderschapsverlof, een stijging met 26 % ten opzichte van 2020.

^{Figuur 4:  % vaders en moeders met deeltijds ouderschapsverlof} 

Over de cijfers

De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke gegevens van een steekproef van 260.000 werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren.