Spilindex overschreden

De lonen en socialezekerheidsuitkeringen in België zijn gekoppeld aan inflatie, dus aan de stijging van prijzen van welbepaalde diensten en producten. In sommige sectoren gebeurt de indexatie op een vast moment, in andere sectoren zodra de inflatie met een bepaald, vast percentage is gestegen op een variabel moment. De lonen van ambtenaren, de gesubsidieerde werkgevers uit de social profit en de sociale zekerheidsuitkeringen volgen onder meer het tweede systeem van indexatie. Die zijn vastgeklikt aan de zogenaamde ‘spilindex’ van de overheid. Zodra deze spil wordt bereikt of overschreden, worden deze lonen en uitkeringen automatisch verhoogd met 2%. Omdat de spilindex overschreden werd in oktober zullen de sociale uitkeringen en pensioenen in november met 2% stijgen, de ambtenarenwedden volgen in december.

Werknemers uit een aantal non profitsectoren kunnen genieten van een loonsverhoging de eerste maand volgend op de maand van overschrijding van de spilindex. In dit geval is dat dus vanaf november. Het gaat om de volgende sectoren:

• PC 327.011 voor de beschutte werkplaatsen, zowel de lonen van de doelgroepwerknemers als van het omkaderingspersoneel
• PC 327.012 voor de sociale werkplaatsen, zowel de lonen van de doelgroepwerknemers als van het omkaderingspersoneel
• PC 327.021 voor de beschutte werkplaatsen COCOF
• PC 327.031 voor de beschutte werkplaatsen Wallonië en Duitstalige Gemeenschap
• PC 330 voor de gezondheidsinrichtingen en –diensten
• PC 331 voor de Vlaamse welzijnssector: kinderopvang trap 0 en 1
• PC 332 voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en gezondheidssector

In de overige sectoren of voor bepaalde werknemers stijgen de lonen pas de tweede maand volgend op het overschrijden van de spilindex. Het gaat om:

• PC 152.011 voor het Vrij onderwijs gesubsidieerd door de Vlaamse gemeenschap (arbeiders)
• PC 225.010 voor het Vrij onderwijs gesubsidieerd door de Vlaamse gemeenschap (bedienden)
• PC 304 voor het vermakelijkheidsbedrijf
• PC 318.010 voor de Gezins- en bejaardenhulp in het Waals Gewest
• PC 318.020 voor de Gezins- en bejaardenhulp in de Vlaamse Gemeenschap
• PC 319.01 voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen en -diensten van de Vlaamse gemeenschap
• PC 319.02 voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen en -diensten van de Franse gemeenschap, het Waalse gewest en de Duitstalige gemeenschap
• PC 329.01 voor de socio-culturele sector van de Vlaamse gemeenschap
• PC 329.02 voor de socio-culturele sector van de Franstalige en Duitstalige gemeenschap en het Waalse gewest
• PC 331 voor de Vlaamse welzijnssector: kinderopvang (met uitzondering van trap 0 en 1), centra geestelijke gezondheidszorg en de overige
• PC 339 voor de erkende maatschappijen voor sociale huisvesting

Daarnaast heeft de overschrijding van de spilindex ook gevolgen voor bepaalde vergoedingen of de lonen in de privésector. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de sectoren die gebruik maken van het nationaal gewaarborgd minimummaandinkomen, afgekort het GGMMI. Dat begrip dekt alles wat de werknemer doorheen het jaar ontvangt. Hieronder vallen bijvoorbeeld de eindejaarspremie en het variabel loon. De indexatie van het nationaal GGMMI gebeurt net zoals de indexatie van de sociale uitkeringen in de maand volgend op het bereiken van de spil. Deze zullen dus ook in november worden aangepast. De flexilonen volgen ook dit systeem van indexatie en zullen in november stijgen naar 10,75  euro (excl. 7,67% vakantiegeld).

Ook de uitkering van personen in SWT (stelsel werkloosheid bedrijfstoeslag, d.i. het vroegere brugpensioen) zal stijgen. Deze uitkering wijzigt nl. op twee momenten: elk jaar vast op 1 januari en in geval van indexatie van de sociale zekerheidsuitkeringen. Nu de spilindex werd overschreden zullen er dus ook nieuwe grensbedragen komen in het kader van de aanvullende vergoeding bij SWT. 

Aangezien diverse leervergoedingen berekend worden aan de hand van het GGMI, zullen deze vergoedingen eveneens stijgen ingeval van een overschrijding van de spilindex. Het gaat het o.a. om de vergoedingen die worden betaald in het kader van een beroepsinlevingsstage, de beroepsinlevingsovereenkomst en de overeenkomst alternerend leren.

Een overschrijding van de spilindex zorgt er ook voor dat een aantal loongrenzen die de RSZ hanteert in haar berekeningen stijgt met 2 procent. Zo is er bijvoorbeeld een impact op de werkbonus en op de structurele vermindering. De werkbonus zorgt voor een korting op de persoonlijke bijdrage aan de sociale zekerheid van 13,07 procent die elke werknemer moet afstaan van zijn loon. Zou de loongrens voor de berekening van de werkbonus niet mee stijgen met de lonen, dan zou de werknemer geen baat hebben bij zijn loonsverhoging. Hetzelfde principe geldt voor de structurele vermindering, maar hier is er een voordeel voor de werkgever. Je krijgt namelijk een korting op je factuur aan RSZ-bijdragen wanneer je lonen betaalt die onder een bepaalde loongrens of boven een andere loongrens liggen.  De loongrenzen zullen wijzigen voor de aangiftes voor het eerste kwartaal van 2023, met uitzondering van de loongrenzen voor de berekening van de werkbonus, die al stijgen vanaf november 2022.

Als je twijfelt of de overschrijding van de spilindex een invloed heeft op jouw loonkost, kan je steeds afdeling 20.2 van je sectorale gids in Trefzeker consulteren. Zodra de indexering is bevestigd, kan je de nieuwe barema’s die van toepassing zijn ook hier terugvinden.