Zelfstandige worden: dé starterspagina

Een goede eerste vraag? Dat is in in welke activiteiten of beroep je zelfstandige wil worden. Is dat al beslist, geen twijfel mogelijk? Dan mag je dit hoofdstuk skippen. Maar in alle andere gevallen sta je best stil bij die vraag, en ook andere vragen zoals: 

• Wil je vooral diensten aanbieden of eerder goederen verhandelen? Goed om dit uit te zoeken, want het is de eerste ‘P’ (Product) van de vijf P’s waarop je marketingplan zal steunen; 

• Waar zie jij een gat in de markt en hoe wil jij dat invullen? Heeft je businessconcept al vorm gekregen – of niet (helemaal)?

• Zijn er voorbeelden waaraan je je kan spiegelen?

• Word je concurrent van je vroegere baas? Prima. Maar ben je zeker dat je geen niet-concurrentiebeding overtreedt? 

In deze eerste fase kan het goed zijn, al uit te kijken naar een boekhouder of accountant. Pols bij bekenden die ook zelfstandigen zijn met wie zij goede ervaringen hebben. Moét je een boekhouder nemen? Je bent in elk geval verplicht een boekhouding bij te houden. Dat kan je zelf doen (als je boekhouding eenvoudig is) of laten doen. Een boekhouder kan echter nog veel meer voor jou betekenen, als professioneel klankbord en ‘copiloot’. Haal hem aan boord. 

Op zoek naar inspiratie? In deze blogpost vind je zelfstandige beroepen waarmee je niet alleen je brood kan verdienen maar ook royaal beleg erop. 

Zelfstandige worden wil niet zeggen dat je overal alleen voor staat. Heb je een startersvraag waar je niet uitkomt? Blijf er niet mee zitten >

Om een succesvolle zelfstandige te worden en een winstgevende zaak uit te bouwen, is het belangrijk dat je op zoek gaat naar het veelbesproken ‘gat in de markt’. Jouw eigen niche. 

• Vertrek van je eigen sterktes: competenties, talenten en ambities. Hard skills - professionele kennis en kunde - én soft skills - persoonlijke, sociale vaardigheden. Niet te onderschatten is ook je goesting! 

• Kijk uit naar een plek in de markt waarin nog (veel) onopgeloste problemen zijn waaraan jij iets kan/wil doen met je sterktes;  

• Kopieer én verbeter. Bekijk wat anderen doen, op welke punten jij meerwaarde kan leveren, of klanten klaar zijn voor de verbeteringen die jij te bieden hebt, ...

• Bestudeer de trends in de markt: marketing, sales, grondstoffen, toeleveranciers, logistiek,... Want jouw ‘gat in de markt’ kan zich zowat overal bevinden - en het kan zich verplaatsen.  

Hoewel de concurrentie al op de markt aanwezig was, nam Apple dezelfde producten maar verbeterde de gebruikerservaring, bestuurbaarheid, gewicht, verpakking en distributiekanalen. Ze zorgden voor een beter design en formaat, luisterden naar de markt en de gebruikers, en slaagden erin producten te ontwerpen die je met plezier overal meeneemt.

Heb je jouw niche gevonden? En heb je zelfs al een naam voor je onderneming en/of je merk in je hoofd? Hoera! Maar niet te vroeg gejuicht. Onderzoek (van zodra je kan) of die naam al niet ingenomen is. Een merkenbureau kan je daarbij helpen. Nog vrij? Leg je naam dan zo snel mogelijk vast, vóór een ander met je lumineus idee gaat lopen.

Kan je niet wachten om erin te vliegen? Nog even geduld. Want er zijn nog (minstens) twee belangrijke ‘pijlers’ die je moet voorbereiden. Eerst en vooral: voor welke ondernemingsvorm je kiest. En: hoe het financiële plaatje er precies zal uitzien. 

Je naam, het gat in de markt dat jij gaat invullen, je businessconcept: ben je eruit? 

Dan is de volgende hamvraag: welke ondernemingsvorm kies ik? Je kan zelfstandig aan de slag als consultant, freelancer, bedrijfsleider in een eenmanszaak of vennootschap – of als vrije beroeper, ook met een eenmanszaak of een vennootschap, als je dat wilt. 

• Een consultant is iemand met een bepaalde expertise die bedrijven daarin professioneel ondersteunt. Consultants gaan vaak via tussenpersonen (zoals een consultancybureau) aan de slag. 

• Als freelancer ben je een zelfstandige zonder personeel die tijdelijke betalende opdrachten doet als leverancier van je eigen diensten.
  ‘Consultant’ en ‘freelancer’ worden wel eens door elkaar gebruikt. ‘Consultant’ legt de focus meer op expertise en het raadgevende aspect, ‘freelancer’ benadrukt dat je een vrije vogel bent. 

• Vrije beroepen, ook intellectuele beroepen genoemd, zijn bijvoorbeeld advocaten, architecten, apothekers, artsen, notarissen, boekhouders en paramedici.

• Bedrijfsleider/zaakvoerder: ga je voor een eenmanszaak of een vennootschap? 

Je kan starten in hoofdberoep, maar ook in bijberoep. Lees hier meer over >

Zoek dan nu jouw beroep in de alfabetische lijst van Startersgidsen die we hebben samengesteld en je weet precies wat op je to-dolijst komt.

Hoe je jezelf ook zal gaan noemen: je zal in elk geval een belangrijke keuze moeten maken. 
Wil je een eenmanszaak starten – of verkies je een vennootschap? Je voelt ons al aankomen: allebei hebben ze voor- en nadelen. Aan jou om ze af te wegen. 

Let wel: sinds begin mei 2019 is de vennootschapswetgeving aangepast. Lees meer >

Hecht je veel belang aan flexibiliteit? En wil je zo weinig mogelijk formaliteiten bij je opstart? Dan is een eenmanszaak jouw beste optie. Je bent dan wel onbeperkt aansprakelijk. In een vennootschap blijft je persoonlijke aansprakelijkheid meestal beperkt. 

We zetten de voor- en nadelen van allebei op een rij:

Pro:

• Geen businesspartner nodig. Je kan dus zelf snel beslissen.
• Er is geen verplicht minimumkapitaal.
• Je kan vrij eenvoudig en goedkoop starten.
• Je boekhouding is relatief eenvoudig.

Contra: 

• Je bent zelf voor alles aansprakelijk.
• Alle inkomsten worden belast in jouw personenbelasting.
• Wil je later je zaak overlaten, dan is dat niet zo eenvoudig als bij een vennootschap.
• Je draagt zelf alle financiële risico’s.

Er zijn verschillende vennootschapsvormen. We vertrekken van een algemeen beeld voor alle vennootschappen.

Pro: 

• Je bent zelf maar beperkt aansprakelijk.
• Je fiscaal statuut is voordeliger.
• Je kan rekenen op je businesspartner, voor advies en financieel.
• Je financiële risico’s zijn beperkter.

Contra: 

• Er is meestal een voldoende aanvangsvermogen (BV, CV) of minimumkapitaal (NV) nodig bij de start.
• De opstartprocedure is complexer en duurder. Je moet voor de oprichting van de meeste vennootschapsvormen naar de notaris.
• Meer boekhoudkundige verplichtingen en papierwerk.
• Voor veel beslissingen zijn er vaste procedures, dus minder flexibel.

In mei 2019 werd de nieuwe vennootschapswetgeving van kracht. 

Daarin staat (onder meer) dat het aantal vennootschapsvormen wordt beperkt tot vier mogelijkheden: de maatschap, de BV, de CV en de NV. 

De vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CommV) blijven bestaan, maar worden onderdeel van de maatschap.

• de maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid. Wil je een maatschap mét rechtspersoonlijkheid, dan kan je kiezen tussen een VOF en een CommV. 
• ​de BV, de vroegere bvba, staat voor Besloten Vennootschap. 

Je vennootschapsvorm kiezen verdient al je aandacht. Want er hangt veel vanaf. Via deze link kan je alle ondernemingsvormen bekijken én vergelijken. Vergelijk het minimale aantal vennoten, minimumkapitaal vereist of niet, financieel plan verplicht of niet, aansprakelijkheid, hoe zit het met de aandelen, welke akte nodig, hoe verloopt het beheer, ...

Gebruik dit businessplan-canvas (of template), en je ziet niéts over het hoofd.

Je businessplan en het financiële plan: is dat niet hetzelfde? Neen. Het tweede is een onderdeel van het eerste. Je financiële huishouding becijfer je in het financiële plan: 

• hoe je je brood wilt verdienen en welke tarieven je wilt hanteren;
• vanwaar de middelen komen om je zaak op te starten en hoeveel; 
• welke kosten je voorziet, welke marges je vooropstelt, enz. 

Moét je een financieel plan opstellen? Ja, wanneer je een NV, een BV of een CV opricht. Ga je voor een VOF of een CommV, dan hoeft dit niet. Maar het is altijd een goed idee. 

In elk geval sta je als zelfstandige zelf in voor je inkomen. Zo leer je al gauw dat inkomsten en inkomen niet hetzelfde zijn. Vanaf nu let je best altijd op het verschil tussen bruto en netto. En op gezonde marges op alles wat je doet. Houd voor ogen dat winst geen extraatje is, maar absoluut noodzakelijk voor een duurzame toekomst van je activiteit of zaak. 

Hoeveel moet er in je spaarvarken zitten om zelfstandige te worden? Ga je meteen op zoek naar een bank die je het nodige kapitaal wil lenen? Of kijk je best uit naar een gulle sponsor? 

Wees gerust. Een startkapitaal is niet altijd nodig. Zeker niet als er geen zware investeringen nodig zijn en als je zonder leveranciers werkt. Als consultant of freelancer (om er maar twee te noemen) kan je meestal zonder bank of sponsor aan de slag.

Vroeger moest je om een vennootschap (BV of CV) op te richten, een minimumkapitaal van € 18.550 ophoesten. Sinds de hervorming van de vennootschapswetgeving (mei 2019) is dit niet meer nodig. Maar als oprichter van een BV of CV moet je wel voldoende aanvangsvermogen voorzien voor de activiteit(en) die de vennootschap wil uitbouwen. De oprichtersaansprakelijkheid geldt gedurende drie jaar. Onder bepaalde voorwaarden is hiervan vrijstelling mogelijk. 

Wat zijn middelen? Niet altijd geld of natura, maar ook arbeid en knowhow, kunnen worden ingebracht in ruil voor een deel van de winst. Onder welke voorwaarden, dat lees je in dit overzicht >

Bij de opstart van je zelfstandige activiteit komen administratieve verplichtingen kijken. To do’s die wij voor jou in orde brengen!

Waarvoor kan je bij ons terecht? 

1. Je ondernemingsnummer aanvragen 
   Je moet je zaak laten registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Wij regelen je inschrijving. Prijs: 105,50 euro (geen btw)​. 
    
2. Je btw-nummer activeren
   Als je een onderneming wil starten, heb je meestal een btw-nummer nodig. Ook dit kunnen we voor je regelen. Prijs: 65 euro (+ 21% btw)​
    
3. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds
   Als zelfstandige (hoofdberoep of bijberoep, in elk statuut) sta je zelf in voor je sociale zekerheid. Daarom moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. En dit moet geregeld zijn vóór je start. Elk kwartaal betaal je sociale bijdragen die je recht geven op een ‘vangnet’, van geboortepremie tot pensioen. De opstart is gratis, daarna krijg je elk kwartaal een afrekening. 
   
   Bezit je een vennootschap, dan sta je voor een dubbele aansluiting. Van jezelf als natuurlijke persoon, van de vennootschap als rechtspersoon. Dan ben je ook jaarlijks een vennootschapsbijdrage verschuldigd. Als starter heb je wel geluk: een pas opgerichte vennootschap kan vrijstelling van betaling krijgen voor de eerste 3 jaar.
   
   Lees hier hoe het precies zit met de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds – ook als je zelfstandige in een bestaande vennootschap wordt, helper of meewerkende partner in een eenmanszaak. 
    
4. Vergunningen aanvragen 
   Voor sommige beroepen moet je als starter een of meer vergunningen aanvragen. Op tijd aan denken dus. Je hulplijn heet Acerta. Prijs: afhankelijk van de vergunning.
   Lees hier meer over enkele veelgestelde startersvragen >
    
5. Aanrader 1: Extra aanvullend pensioen (optioneel)
   Met het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) zorg je voor een surplus bovenop je wettelijk pensioen. (Gezien de pensioenbedragen voor zelfstandigen, geen overbodige luxe.) Een VAPZ levert ook een behoorlijk belastingvoordeel op. Het afsluiten van zo’n polis is gratis. Daarna stort je premies. 
    
6. Aanrader 2: De verzekering Gewaarborgd inkomen 
   Dit is een verzekering tegen inkomensverlies wanneer je ziek en arbeidsongeschikt wordt als zelfstandige. Wil je graag met een gerust hart starten? Overweeg dan ons startpakket verzekeringen met een verzekering gewaarborgd inkomen én een VAPZ. Je geniet dan 21% korting!

Je ziet het meteen: bij ons kan je terecht voor alle administratieve vragen bij de opstart van je zelfstandige activiteit, voor aanvullende verzekeringen én nog veel meer. 

Live in een Acerta-kantoor bij jou in de buurt  - of liever online? Jij kiest. 

• Neem contact op en maak een afspraak bij een Acerta ondernemingsloket>
• Regel je aansluiting online >

Maar er is meer. Reken ook op ons voor: 

• Een stappenplan op jouw maat; 
• Persoonlijk startersadvies door experts; 
• Het startersplatform met alle info voor jouw lancering; 
• Coaching indien je dat wenst; 
• ​Een gratis opleiding in de Ikwilstarten-academie.