Hoe een maatschap oprichten?

De maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid. Ook na de hervorming van het vennootschapsrecht in mei 2019, bleef de maatschap een vennootschap, hoewel het de enige vennootschapsvorm zonder rechtspersoonlijkheid is. Dit wil zeggen dat de vennootschap geen vermogen heeft en de oprichters ieder hoofdelijk aansprakelijk zijn. Niet zonder risico dus!

De maatschap wordt bovendien ook als een onderneming beschouwd en heeft een boekhoudplicht. Zij heeft een winstoogmerk zodat ze zich onderscheidt van andere feitelijke verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid. 

Er zijn maar twee voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een maatschap op te richten: 

• Er moeten minstens 2 maten zijn
• Er wordt een maatschapscontract vastgelegd

Een maatschap wordt beschouwd als een relatief ‘losse’ overeenkomst. De maatschap is onderworpen aan weinig dwingende regels. Je hebt bijvoorbeeld geen startkapitaal nodig en als een van de maten de maatschap verlaat, wordt de vennootschap ook opgeheven.

Een maatschap oprichten brengt heel wat voordelen met zich mee. Veel ondernemers kiezen daarom om  te starten met een maatschap. Een maatschap oprichten is snel en eenvoudig. Wensen de oprichters later over te stappen naar een vennootschap met rechtsaansprakelijkheid, dan kan dat op een later tijdstip nog altijd. De voordelen van een maatschap zijn o.a.:

• Je hebt geen startkapitaal nodig
• De oprichting kost weinig
• Een maatschap is flexibel
• De winst kan vrij verdeeld worden
• Indien je dit wenst, kan je identiteit verborgen worden

Een maatschap is een bijzonder interessante vennootschapsvorm wanneer je op zoek bent naar een losse overeenkomst, waarin je zelf de touwtjes in handen hebt. Ook wanneer je twijfelt of de samenwerking van lange duur zal zijn al dan niet, of je je nog niet wil verbinden aan een startkapitaal en/of dwingende regels, is het oprichten van een maatschap interessant. 

Voor de oprichting van een maatschap ben je er in enkele stappen vanaf. In tegenstelling tot een
besloten vennootschap bijvoorbeeld, heb je geen financieel plan of authentieke akte nodig. De
oprichting kan eenvoudig geregeld worden met een onderhandse akte. We leggen stap voor stap
uit hoe je een maatschap opricht en wat de vereisten zijn voor de oprichting.

Je hebt minstens één andere vennoot nodig om een maatschap op te richten. Anders kies je er beter voor om een eenmanszaak op te richten. Denk vooraf goed na met wie je samenwerkt en over de inhoud van jullie onderlinge overeenkomst. Alle vennoten zijn namelijk onbeperkt hoofdelijk aansprakelijk. Ook partners kunnen een maatschap oprichten.

Géén tripje naar de notaris nodig. Wél stel je een onderhandse overeenkomst best op samen met een boekhouder of een advocaat. 

In de onderhandse overeenkomst bij de oprichting van een maatschap worden de volgende punten opgenomen:

1. De naam en de zetel van de maatschap
2. De duur van de maatschap
3. De doelstelling van de maatschap
4. De verdeling van de winst en verlies tussen de maatschappen
5. De taken en verantwoordelijkheden van elke maatschap
6. De procedure voor het opzeggen van de maatschap
7. De bepalingen voor het aanbrengen van nieuwe partners
8. Bepalingen over het beheer van de maatschap, zoals wie beslissingen neemt en hoe beslissingen worden genomen

Het is belangrijk om deze punten duidelijk op te nemen in de onderhandse overeenkomst om eventuele misverstanden of geschillen in de toekomst te voorkomen.

Ga langs bij een erkend Ondernemingsloket zoals Acerta of schrijf je online in via je ondernemingsloket bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Na je inschrijving in de KBO ontvang je je ondernemingsnummer. De inschrijving in de KBO, net als voeren van boekhouding, zijn wettelijk verplicht. 

Sinds 2021 ben je ook verplicht om alle uiteindelijke begunstigden te registeren in het UBO-register. Deze verplichting geldt voor iedereen met meer dan 25% aandelen of stemrecht in de maatschap. Deze maatregel bestaat voor het verzekeren van transparantie en anti-witwas praktijken. Doe je dit niet of niet tijdig, riskeer je een flinke boete. Voor de registratie van je maatschap in het UBO-register kan je terecht bij de FOD-financiën.

In België kan een tijdelijke maatschap opgericht worden door twee of meer personen die samen een bepaald project willen uitvoeren of een bepaalde dienst willen verlenen. Een tijdelijke maatschap kan bijvoorbeeld interessant zijn voor zelfstandigen die tijdelijk willen samenwerken aan een project of zelfstandigen die tijdelijk extra capaciteit nodig hebben. Met een tijdelijke maatschap kunnen bedrijven samen de nodige expertise en middelen inbrengen om van het project een succes te maken, terwijl ze hun onafhankelijkheid behouden. Een tijdelijke maatschap is bijvoorbeeld populair in aanneming of in de bouwsector. 

In een tijdelijke maatschap zijn de vennoten beiden persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk. Om een tijdelijke maatschap op te richten gelden dezelfde principes als bij de maatschap:

• Stel een onderhandse overeenkomst op die de samenwerkingsvoorwaarden beschrijft
• Schrijf de maatschap in in de Kruispuntbank van Ondernemingen
• Schrijf je in in het UBO-register indien van toepassing

Acerta kan de inschrijving van jouw maatschap in de KBO voor jou in orde brengen.