Bonussen voor werknemers stijgen sneller dan de index: 1 op de 4 bedienden kreeg dit jaar al financiële beloning

Bonussen blijven een erg interessante manier voor bedrijven om hun werknemers in de krappe arbeidsmarkt extra te belonen voor hun prestaties. De Belgische ondernemingen zetten ze dan ook vaak in, zo blijkt uit onderzoek van Acerta Consult. Dit jaar mocht al een kwart van de bedienden (24,4%) een bonus op de rekening bijschrijven. Dat zijn er ongeveer evenveel als in dezelfde periode vorig jaar. Opvallend: het gemiddelde bedrag van de toegekende bonussen ligt een stuk hoger dan vorig jaar. In 2023 ging het om 6.000 euro bruto, dit jaar gaat het al om zo’n 6.327 euro. Dat is 5,5% meer dan vorig jaar, een stijging die bovendien beduidend hoger ligt dan de indexstijging (die lag in januari nog op 1,48% voor PC 200, prognose voor 2025 bedraagt 3,52%).   

Figuur 1: Overzicht bonussen bedienden profit in % en brutobedragen, januari-oktober 2024 en 2023, cijfers Acerta

Figuur 2: Evolutie 2019 – 2024 bedienden alle premies

Karolien Van Herpe, legal experte verloning van Acerta Consult: “Bonussen zorgen er mee voor dat het loonbeleid van ondernemingen flexibel blijft. Werkgevers kunnen vrij beslissen of ze een bonus toekennen, aan wie ze die toekennen en voor hoeveel. Bij de automatische loon indexatie hebben ondernemingen die vrijheid niet. Werkgevers redeneren vooral: als we onze mensen extra belonen, hoe doen we dat op een manier waarop zij het meest kunnen profiteren van de inspanning die ze doen. Het maakt dat we elk jaar toch ook verschuivingen zien in bedragen en bonusvormen.”   

Collectieve bonussen: niet-recurrente bonus absoluut de populairste, winstpremie is de verliezer

De niet-recurrente CAO90-bonus is en blijft de vaakst toegekende bonus dit jaar. Dat is een collectieve resultaatsgebonden bonus voor het hele bedrijf of een bepaalde divisie. 13,8% van alle bedienden heeft dit jaar al zo’n bonus ontvangen. Het gemiddelde bedrag ervan ligt 191 euro hoger dan vorig jaar.  
De andere collectieve bonus – de winstpremie – is dan weer de minst populaire van alle bonussen. Die premie is afhankelijk van de jaarresultaten van het bedrijf en kan enkel bij winst worden toegekend. Net geen 2% van alle bedienden heeft die dit jaar, na beslissing van de werkgever, al ontvangen. Bovendien is het gemiddelde bedrag van deze winstpremie dit jaar merkelijk lager, zo’n 223 euro minder dan vorig jaar.  

Karolien Van Herpe: “De niet-recurrente bonus is en blijft zo populair, ondanks dat de werkgever hem aan een welbepaalde groep medewerkers moet toekennen. Dat komt omdat de bonus erg transparant is. Vooraf dient de werkgever met de groep werknemers - ofwel het hele bedrijf ofwel een bepaalde divisie - duidelijk en concreet af te spreken welke doelen er precies moeten worden behaald om de bonus effectief uit te keren. Iedereen in de organisatie weet dus waar ze naartoe moeten werken. Daar komt bij dat dit type van bonus niet alleen aan alle collega’s hetzelfde brutobedrag toekent, hij levert ook de gunstigste verhouding bruto-netto op. De winstpremie is veel onzekerder voor werknemers, omdat er aan het eind van de rit winst moet zijn in de onderneming vooraleer de premie wordt uitbetaald. Niet alleen is het rechtstreekse verband tussen de prestaties van werknemers en de jaarwinst veel complexer, er gaat ook tijd over voor duidelijk is of er in een jaar wel winst is gemaakt.” 

Individuele bonussen: opmars van de warrant

Naast de collectieve bonussen bestaan er ook twee soorten individuele bonussen. Daarvan is de warrant de populairste. 7,4% van de bedienden heeft dit jaar al warrants (een vorm van aandelenopties) ontvangen. Wie warrants krijgt, ontvangt meestal wel een mooie som: € 12.652,4 is het gemiddelde bedrag in 2024, goed 1.100 euro boven het gemiddelde van 2023.    

Karolien Van Herpe: “Vroeger waren warrants onbekend maar onbemind. Maar ondertussen zijn werkgevers duidelijk beter geïnformeerd, ze kennen de interessante verhouding bruto-netto. Voor zichzelf de kost onder controle houden en tegelijk medewerkers een mooi extraatje kunnen geven, dat verklaart zeker mee de toenemende populariteit van deze bonusvorm.”  

Warrants zijn alleszins het andere type individuele bonus, de bruto premie, voorbijgestoken in populariteit. In de eerste tien maanden van 2024 kreeg 5,1% van de bedienden een bruto premie, weer iets minder dan in 2023.  

1 op de 10 arbeiders kan rekenen op een bonus

Tot slot, zijn het niet alleen bedienden die een bonus krijgen. In 2024 kreeg ook al 1 op de 10 arbeiders (9,8%) van zijn werkgever een bonus. Dat zijn er evenveel als in 2023. Het gemiddeld bonusbedrag voor arbeiders is dit jaar 1.138,6 euro en ligt iets lager dan in 2023. 

Figuur 3: Overzicht bonussen, arbeiders profit in % en bedragen, 2024 en 2023  

Over de cijfers  

Dit onderzoek is gebaseerd op de werkelijke gegevens van zo’n 540.000 werknemers (arbeiders en bedienden) met een contract van onbepaalde duur, in dienst bij zo’n 44.000 werkgevers uit de private sector. De steekproef weerspiegelt de Belgische privé-arbeidsmarkt voor statuut, geslacht, leeftijd, werkregime, regio en omvang van ondernemingen. We vergelijken de eerste 10 maanden van het jaar, 1 januari tot en met 31 oktober.