Het lot van de landingsbanen in het sociaal kaderakkoord 2023-2024

Het recente sociale akkoord binnen de Groep van Tien bevat onder andere maatregelen voor het tijdskrediet eindeloopbaan (landingsbanen) voor de komende jaren. Deze maatregelen hebben betrekking op:

• De verlenging van de huidige mogelijkheden van bijzondere landingsbanen met uitkering;
• De mogelijkheid die wordt geboden aan nieuwe werknemerscategorieën om te profiteren van een vervroegde uitkering.

In principe kan een werknemer een gewone  landingsbaan opnemen om zijn of haar werktijd te verminderen tot halftijds of 1/5 vanaf de leeftijd van 55 jaar. Hij of zij heeft echter pas recht op een RVA-uitkering vanaf zijn of haar 60ste verjaardag.

Nu bestaan er wel een aantal bijzondere vormen van landingsbaan die werknemers de mogelijkheid bieden om hun werkuren te verminderen vanaf de leeftijd van 50 jaar. In deze situaties ontvangen ze pas een uitkering vanaf de leeftijd van 55 jaar. Deze bijzondere regeling is mogelijk voor werknemers die:

• gedurende een welbepaalde periode een zwaar beroep hebben uitgeoefend;
• een lange loopbaan achter de rug hebben;
• werken voor een bedrijf in moeilijkheden of in herstructurering.

Deze  bijzondere vormen van landingsbaan waren slechts  mogelijk tot 30 juni 2023. Dankzij CAO nr. 170, ondertekend door de Nationale Arbeidsraad (NAR) na het akkoord dat werd bereikt tussen de sociale partners, zijn de maatregelen verlengd tot 30 juni 2025.

Opdat een werknemer vanaf de leeftijd van 55 jaar een landingsbaan met uitkering zou kunnen opnemen, moet het bevoegde paritaire (sub)comité hierover een cao afsluiten. Bij gebrek aan een sectorale cao is er pas sprake van het recht op een uitkering vanaf de leeftijd van 60 jaar.

 Het sociaal akkoord 2023-2024 voorziet in de uitbreiding van de toegang tot RVA-uitkeringen vanaf de leeftijd van 55 jaar voor zogenaamde "mindervalide" werknemers die hun prestaties verminderen met 1/5e of halftijds in het kader van een landingsbaan. Het akkoord heeft betrekking op de doelgroepwerknemers in “entreprises de travail adapté”, sociale werkplaatsen en maatwerkbedrijven (PC 327). Toezichthoudend personeel komt niet in aanmerking voor deze uitzonderlijke maatregel.  
 
De nieuwe regeling geldt tussen 1 juli 2023 en 30 juni 2025. Dit betekent dat alleen landingsbanen die in deze periode zijn begonnen of worden verlengd, in aanmerking komen voor bovengenoemde vergoeding. De regeling kan echter worden verlengd tot 30 juni 2025¹ .

Hier volgt een schematisch overzicht van de mogelijkheden voor landingsbanen die van toepassing zijn tot 30 juni 2025:

¹ _{Koninklijk besluit van 2 juli 2023 tot uitvoering van het afsprakenkader in het kader van de interprofessionele onderhandelingen voor de periode 2023-2024 ( BS 7 juli 2023)
Collectieve arbeidsovereenkomst n° 171 tot vaststelling, voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025, van het interprofessioneel kader voor de aanpassing naar 55 jaar van de leeftijdsgrens, wat de toegang tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor sommige mindervalide werknemers}