Leerjobs zien het licht op 1 januari 2024

Een leerjob is een specifieke vorm van werkplekleren, die op 1 januari 2024 van start gaat als tijdelijke maatregel.

De leerjob is bedoeld voor niet-werkende jongeren zonder beroepskwalificatie. Via de leerjob kunnen zij toch een beroepskwalificatie halen en zo hun kansen op de arbeidsmarkt versterken. Met de leerjobs wil de VDAB de mismatch aanpakken die op de arbeidsmarkt bestaat tussen ongekwalificeerde jongeren enerzijds en gekwalificeerde jobs anderzijds.

Een leerjob wordt vooral uitgeoefend in een onderneming (werkplekcomponent) en omvat daarnaast ook aanvullend een lescomponent in een onderwijs- of opleidingsinstelling. Als erkende centra ondernemersvorming staan de Syntra’s in voor de opvolging en begeleiding van de leerjobs.

Aan het einde van het traject neemt de leerjobber deel aan een EVC-assessment. EVC staat voor: erkennen van verworven competenties. Dat assessment evalueert de verworven competenties en valideert deze desgevallend tot een beroepskwalificatie (vb. winkelmedewerker). De jongere kan deze beroepskwalificatie vervolgens nog omzetten in een onderwijskwalificatie, door een aanvullende algemene vorming te volgen in een centrum voor volwassenonderwijs (CVO).

Om een leerjob te mogen uitoefenen, moet de jongere aan elk van de volgende voorwaarden voldoen:

• niet meer leerplichtig zijn;
• bij de VDAB zijn ingeschreven als niet-werkende werkzoekende;
• minstens twee jaar zijn uitgeschreven uit het secundair onderwijs, of bij de start van de leerjob minstens 21 jaar oud zijn;
• bij de start van de leerjob nog geen dertig jaar oud zijn;
• géén van de volgende diploma’s hebben:
  • een diploma secundair onderwijs (technisch, kunst of beroeps), een studiegetuigschrift van het tweede jaar van de derde graad in het beroepssecundair onderwijs, of een onderwijskwalificatie niveau 3 die behaald is in een studierichting met dubbele finaliteit of arbeidsmarktfinaliteit,
  • een diploma van het hoger onderwijs,
  • een bewijs van beroepskwalificatie die het voorwerp uitmaakt van de leerjobovereenkomst,
  • een bewijs van beroepskwalificatie van niveau 4;
• en voldoen aan de toelatingsvoorwaarden van de betrokken EVC-standaard.

Om werkplek voor een leerjobber te mogen zijn, moet de onderneming gevestigd zijn in Brussel of Vlaanderen, en aan elk van de volgende voorwaarden voldoen:

• binnen de onderneming één of meer mentoren aanwijzen die van onberispelijk gedrag zijn, minstens een aantal jaren praktijkervaring hebben en Nederlands kunnen;
• op het vlak van organisatie en bedrijfsuitrusting over de nodige faciliteiten beschikken om de werkplekcomponent mogelijk te maken;
• voldoende financiële draagkracht hebben om de continuïteit van de onderneming te waarborgen;
• geen relevante veroordelingen hebben opgelopen die de continuïteit van de onderneming in het gedrang kunnen brengen;
• en voor de leerjobber een Nederlandstalig trajectplan hebben dat door een Syntra is goedgekeurd.

Ondernemingen die erkend zijn als werkplek in het kader van het duaal leren in het secundair onderwijs of het secundair volwassenenonderwijs, voor dezelfde vestiging en voor een opleiding die gebaseerd is op dezelfde beroepskwalificatie die het voorwerp uitmaakt van de leerjobovereenkomst, worden geacht aan bepaalde van deze voorwaarden te voldoen.

Een leerjobber moet ten laatste bij de start van zijn leerjob twee schriftelijke overeenkomsten hebben:

1. een overeenkomst van beroepsopleiding met de VDAB of met een Syntra; en
2. een leerjobovereenkomst met de onderneming waar de leerjobber de competenties op de werkvloer verwerft (de leerwerkplek).

Een trajectplan, dat door een Syntra moet worden goedgekeurd, legt het individuele traject vast dat de leerjobber aflegt om de competenties op de werkplek te verwerven.

De trajectbegeleiding, organisatie van de lescomponent en organisatie van de EVC-beoordeling gebeuren door Syntra. Syntra kan daarvoor samenwerken met sectorale organisaties en andere opleidingsvertrekkers.

De leerjobovereenkomst wordt opgemaakt door Syntra, binnen de veertien dagen vanaf de aanvraag. De VDAB zal daarvoor een verplicht model vastleggen.

Een leerjobovereenkomst kan worden gesloten voor één beroepskwalificatie, of meerdere verwante beroepskwalificaties, waarvoor een EVC-standaard erkend is.

De leerjob heeft een minimumduur van drie maanden. De maximumduur hangt af van de beroepskwalificatie en wordt bepaald door de VDAB. De duur kan maximaal twee jaar zijn.

De leerjobovereenkomst is een voltijdse overeenkomst en heeft betrekking op zowel de werkplekcomponent als de lescomponent. De tijd die de leerjobber aan beide componenten besteedt, mag niet meer bedragen dan de maximaal toegelaten arbeidsduur in de onderneming.  Een lesuur of een activiteit die gelijkgesteld is met een lesuur, telt in die optelsom mee voor zestig minuten.

De onderneming moet een maandelijkse vergoeding betalen aan de leerjobber. Die vergoeding is verschuldigd voor zowel de lescomponent als de werkplekcomponent en bedraagt minimaal 34,50% van het GGMMI (bij het verschijnen van dit nieuwsbericht komt dit neer op een bedrag van 687,99 euro, zijnde 34,50% van het GGMMI-bedrag van 1.994,18 euro).

Hiermee volgt de leerjob dezelfde vergoedingslogica als andere stelsels die leren en werken combineren. Die vergoeding stemt meer bepaald overeen met de hoogste leervergoeding voor de overeenkomst alternerende opleiding (OAO) in het stelsel duaal leren in het secundair onderwijs.

Het gaat om een minimale vergoeding: de onderneming mag een hogere vergoeding betalen aan de leerjobber, maar geen lagere.

De werkplekcomponent en lescomponent voldoen aan de voorwaarden voor het RSZ-statuut van leerling. Er moeten dus sociale zekerheidsbijdragen worden betaald op de vergoeding, en de leerjobber bouwt socialezekerheidsrechten op.

De onderneming moet een arbeidsongevallenverzekering en verzekering burgerlijke aansprakelijkheid afsluiten.

De leerjobs treden in werking op 1 januari 2024 en buiten werking op 30 april 2027. Ze worden dus ingevoerd als tijdelijke maatregel.

Die (voorlopige) einddatum gaat gepaard met een overgangsregeling, die ervoor zorgt dat als de leerjobs niet zouden worden verlengd, de lopende trajecten toch nog verder kunnen worden afgewerkt.

De VDAB zal samen met alle betrokken partners de leerjobs evalueren, zowel tussentijds (ten laatste 31 december 2025) als op het einde van de tijdelijke maatregel (ten laatste 31 december 2027). In functie van die evaluatie zal worden beslist of de leerjobs al dan niet worden voortgezet en eventueel worden uitgebreid.

_Bron:

_{Besluit van de Vlaamse Regering van 8 september 2023 tot regeling van de leerjobs, BS 25 oktober 2023}