Moederschapsrust: geen verloren dagen meer door ziekte of tijdelijke werkloosheid

Heel wat werknemers zijn door Covid-19 afwezig geweest op het werk, door ofwel ziekte of tijdelijke werkloosheid. Maar, die afwezigheidsperiode is niet gelijkgesteld met een periode van arbeid, waardoor deze afwezigheidsdagen niet overdraagbaar zijn naar de postnatale rust. Het Parlement heeft, om dit probleem op te lossen, een wetsvoorstel goedgekeurd. Dat wetvoorstel biedt werkneemsters de mogelijkheid om bepaalde afwezigheden toch over te dragen naar de postnatale rust.

Hoewel het Parlement oorspronkelijk enkel de corona-gerelateerde afwezigheden tussen 1 maart en 30 juni 2020 hiervoor in aanmerking wou laten komen, is de beslissing nu toch structureel en dus zonder tijdslimiet.

De prenatale rustperiode omvat een facultatief verlof van 5 weken (7 weken in geval van bevalling van een meerling) en een verplicht verlof van 1 week vóór de vermoedelijke bevallingsdatum die op het medisch getuigschrift vermeld staat. Dit verplichte gedeelte van de prenatale rustperiode is niet overdraagbaar naar de postnatale rustperiode.

Je werkneemster kan kiezen om 5 weken prenatale rust te nemen en dit voor de verplichte prenatale rustweek ingaat. Zij kan er ook voor kiezen om dat niet te doen. Een werkneemster die geen prenatale rust neemt of slechts een gedeelte, kan de niet-opgenomen periode laten aansluiten bij haar postnatale rustperiode.

In de algemene regel kunnen enkel dagen waarop gewerkt werd overgedragen worden. Een aantal schorsingen van de arbeidsovereenkomst worden echter met gewerkte dagen gelijkgesteld en kunnen daardoor overgedragen worden naar de postnatale rustperiode. Er was wel voorzien dat het postnataal verlof op verzoek van de werkneemster met een week kon verlengd worden wanneer zij tijdens de ganse periode van 6 weken voorafgaand aan de effectieve bevallingsdatum (of 8 weken in geval van een meerling) ononderbroken arbeidsongeschikt was.

Welke schorsingen van de arbeidsovereenkomst stelt dit wetsvoorstel gelijk met periodes van arbeid? Het goedgekeurde wetsvoorstel stelt de volgende schorsingen bijkomend gelijk met arbeidsdagen waardoor de overdracht naar de postnatale rust mogelijk wordt.

• Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht
• Tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen voor bedienden.

Deze vorm van tijdelijke werkloosheid was reeds gelijkgesteld voor arbeidsters.

• Dagen van arbeidsongeschiktheid

De ziekte kan al dan niet aan de bevalling zijn gerelateerd. Zo kan het gaan om een probleem van hoge bloeddruk, bekkeninstabiliteit maar evenzeer om een verkoudheid, griep of Covid-19.

Aangezien ziektedagen gelijkgesteld worden met gewerkte dagen en daardoor overdraagbaar zijn, is er geen reden meer om de postnatale rust te verlengen met 1 week omwille van een ononderbroken periode van ziekte in de 6 weken vóór de effectieve bevallingsdatum. De mogelijke verlenging met 1 week valt dan in principe ook weg.

• Volledige werkverwijdering als beschermingsmaatregel (profylactisch verlof)

Momenteel gaat het enkel om een goedgekeurd wetsvoorstel, maar zolang de wet niet gepubliceerd is in het Belgisch Staatsblad zijn deze bepalingen niet van toepassing.

Het wetsvoorstel bepaalt dat de wijzigingen van toepassing zullen zijn vanaf 1 maart 2020. Dit betekent dat de opgesomde schorsingen die zich voordoen vanaf 1 maart 2020 gelijkgesteld worden met arbeid en dus overdraagbaar zijn.

Voorbeeld: Stel je hebt een zwangere werkneemster samen met haar collega’s tijdelijk werkloos gesteld wegens overmacht vanaf 16 maart 2020. De dame is bevallen op 29 april 2020 en heeft geen prenatale rust opgenomen. In de 5 weken facultatieve prenatale rust was de werkneemster tijdelijke werkloos wegens overmacht. Aangezien dit wetsvoorstel deze dagen gelijkstelt met arbeidsdagen, zal zij 5 weken kunnen overdragen naar haar postnatale rust. Je werkneemster heeft dus 15 weken moederschapsrust.

Indien een ziekteperiode binnen de facultatieve prenatale rust valt maar gedeeltelijk ook voor vóór 1 maart 2020, dan kan de werkneemster vragen om haar postnatale rust met 1 week te verlengen als zij haar postnatale rust niet met meer dan 4 weken ziekte (of 6 weken in geval van een meerling) kan verlengen. Dit als overgangsmaatregel voor werkneemsters die niet volledig gebruik kunnen maken van de nieuwe regelgeving.  

Voorbeeld: Stel je werkneemster is bevallen op maandag 13 april 2020 van een tweeling. Zij is sinds begin januari 2020 ononderbroken arbeidsongeschikt. De ziektedagen van 6 tot en met 12 april 2020 zijn niet overdraagbaar omdat deze vallen in de verplichte week van de prenatale rust. De ziektedagen van zondag 1 maart tot en met zondag 5 april 2020 worden gelijkgesteld en zijn wel overdraagbaar. Gezien je werkneemster maar 5 weken en 1 dag kan overdragen, kan zij vragen dat haar postnatale rust bijkomend met 1 week wordt verlengd.