Einde contract wegens medische overmacht

De gezondheidsproblemen van je werknemer inroepen als reden voor een ontslag is een slecht idee! Het zal dan immers bijzonder moeilijk worden om dat ontslag niet als een discriminatie te zien. Een ontslagreden mag ook niet “kennelijk onredelijk” zijn en ook dat zou in dit geval snel aan de orde zijn.  Langs de andere kant zijn er situaties waarin het voor je werknemer permanent niet meer mogelijk is om zijn huidige werk, én eender welk ander werk in het bedrijf uit te voeren. In dit geval kan de arbeidsovereenkomst tot een einde komen omwille van medische overmacht.

Maar wanneer spreken we nu precies van medische overmacht? Wel: wanneer je medewerker door een permanente arbeidsongeschiktheid zijn huidige job niet meer kan uitvoeren. Voor alle duidelijkheid: het einde van een arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht is geen ontslag. Het is het gevolg van de vaststelling dat de uitvoering van het arbeidscontract onmogelijk is geworden. Er zal dan ook geen opzeggingstermijnen moeten gepresteerd worden of verbrekingsvergoeding moeten uitbetaald worden.  

Vooraleer er een einde komt aan de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht moet er een traject opgestart worden waarin zal onderzocht worden of de samenwerking definitief onmogelijk is geworden omwille van de gezondheidstoestand van je werknemer.

Je kan deze procedure zelf opstarten, maar ook je werknemer zou dat initiatief kunnen nemen. Dat initiatief kan er echter pas komen nadat je werknemer al negen maanden ononderbroken arbeidsongeschikt is (eventuele korte mislukte werkhervattingen meegeteld). Bovendien mag er op dat moment geen re-integratietraject lopen. Dat is een andere procedure in dezelfde context van langdurige arbeidsongeschiktheid waarin bekeken wordt of een werknemer door aanpassingen (geleidelijk aan) terug kan keren naar de werkvloer.

Centraal in de procedure “medische overmacht” staat het medisch onderzoek door de preventieadviseur-arbeidsarts. Die gaat na of je werknemer al dan niet nog geschikt is voor werk zoals dat voor de arbeidsongeschiktheid was overeengekomen. Daarbij kan je werknemer ook vragen om te bekijken of het een optie is om het werk aan te passen in functie van de huidige gezondheidstoestand.

De uitkomst van dat onderzoek kan twee richtingen opgaan: ofwel komt de arbeidsarts tot het besluit dat je werknemer niet definitief ongeschikt is voor de job en dan eindigt de procedure en blijft je werknemer sowieso in dienst (de procedure kan dan negen maanden later nog eens opgestart worden) ; ofwel komt de arbeidsarts tot het besluit dat je werknemer wel degelijk nooit nog de huidige job kan uitvoeren. Tegen deze beslissing kan dan nog beroep aangetekend worden. Je werknemer kan ook in deze fase vragen om de mogelijkheid voor aangepast werk te onderzoeken.

Als uiteindelijk blijkt dat definitieve ongeschiktheid het besluit blijft en dat aanpassingen van het werk geen optie zijn binnen de organisatie, dan kan er overgegaan worden tot de vaststelling dat de arbeidsovereenkomst omwille van medische overmacht niet verder kan uitgevoerd worden. Vervolgens bestaat de arbeidsovereenkomst niet langer. Dit is geen automatisme. Overmacht moet steeds vastgesteld worden door een van de partijen, wat dus nog een laatste actie impliceert. De voorafgaande procedure heeft dan voor het nodige bewijs van de situatie gezorgd, zodat men tot de vaststelling van de medische overmacht kan overgaan.

Als jij als werkgever eenzijdig de medische overmacht hebt ingeroepen om een einde te maken aan de arbeidsovereenkomst, ben je sinds 1 april 2024 een bijdrage van 1800 euro verschuldigd aan het Terug Naar Werk – fonds. De werknemers van wie de arbeidsovereenkomst op deze manier is beëindigd, kunnen dan bij dat Fonds een voucher bekomen met een waarde van 1800 euro waarmee ze bij gespecialiseerde dienstverleners kunnen aankloppen om zich te laten coachen en begeleiden in de zoektocht naar een nieuwe job.

Je zal eerst een aangifte van de situatie moeten doen bij het RIZIV binnen 45 dagen na het einde van de arbeidsovereenkomst en dan zal men je vervolgens een betaalverzoek bezorgen.