KB maakt positieve acties mogelijk

Het Koninklijk Besluit laat toe om tot positieve actie over te gaan, wanneer dit de aangewezen manier is om de sociale achterstelling van bepaalde kansengroepen op de arbeidsmarkt weg te werken. De nieuwe regelgeving is enkel van toepassing in de privésector. Zowel sectoren als ondernemingen kunnen initiatief hierin nemen. Een actieplan in de vorm van een CAO of een toetredingsakte heeft wel de goedkeuring van de Minister van werk nodig.

Positieve actie kan je zien als een reeks maatregelen om de nadelen die verband houden met beschermde criteria (oa leeftijd, gender, geloof, politieke overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, sociale afkomst, huidskleur) te voorkomen of te compenseren. Doel is om de gelijkheid van kansengroepen in de praktijk te bewerkstellingen. Voorbeelden zijn: het organiseren van wervingscampagnes of het voorbehouden van stageplaatsen voor specifieke kansengroepen, het promoten van vacatures voor kandidaten uit een doelgroep en sollicitatiebegeleiding.

Positieve actiemaatregelen kunnen een inbreuk vormen op het principe van gelijke behandeling. Je riskeert dan de anti-discriminatiewetgeving te overtreden. Maar het KB maakt actiemaatregelen voor kansengroepen nu dus mogelijk zonder te handelen in strijd met het discriminatieverbod.

Een positieve actiemaatregel kan je maar onder strikte voorwaarden toepassen. Zo moet er sprake zijn van een kennelijke ongelijkheid waarvan het bestaan aangetoond wordt, onder andere op basis van statistisch materiaal. De maatregel is erop gericht deze ongelijkheid weg te werken en moet evenredig zijn. Dat betekent dat de aangewende middelen passend en noodzakelijk zijn.

Een positieve actie moet vervolgens tijdelijk zijn (met een maximum van 3 jaar) en stopgezet worden van zodra de beoogde doelstelling is bereikt. Tot slot mag de maatregel rechten van anderen niet onnodig beperken. Elk van deze elementen moeten aan bod komen in het uitgewerkte actieplan.

Een positieve actiemaatregel kan door middel van een collectieve arbeidsovereenkomst worden ingevoerd of door een toetredingsakte, waarvan een model als bijlage bij het KB is gevoegd. Voor de opmaak van een toetredingsakte, geldt dezelfde procedure die moet nageleefd worden voor het opstellen of wijzigen van het arbeidsreglement wanneer er geen ondernemingsraad is.

Het erin opgenomen actieplan kan pas worden uitgevoerd na goedkeuring door de Minister van werk. Na goedkeuring geldt het plan als overeenstemmend met de non-discriminatiewetgeving.

_{Bron:
Koninklijk Besluit 11 februari 2019 tot bepaling van de voorwaarden inzake positieve acties, BS 1 maart 2019.}