Medische afspraken tijdens de werkuren: een recht?
De kwestie van afwezigheden voor medische afspraken tijdens de werkuren roept vaak vragen op, zowel bij werknemers als bij werkgevers. Hoe zit het met dit recht en de gevolgen voor de verloning?
Hieronder vind je alle nuttige informatie.
Algemene principes
In principe moet de werknemer zijn medische afspraken buiten de werkuren plannen.
Als deze afspraken niet op een ander moment dan tijdens de werkuren kunnen plaatsvinden, heeft de werknemer het recht om voor de benodigde tijd afwezig te zijn. Hij heeft echter geen recht op loon voor de afwezige werkuren.
De werkgever en werknemer kunnen eventueel overeenkomen dat tijd die de werknemer afwezig is op een ander moment worden ingehaald. Hierbij moet men er wel op toezien dat de regels voor de arbeidstijd/het arbeidsreglement worden gerespecteerd. Een persoon die telewerkt en voor wie geen beschikbaarheidsuren zijn voorzien, zou deze uren bijvoorbeeld dezelfde dag kunnen "inhalen".
Het arbeidsreglement of een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) op ondernemingsniveau kan een kader bieden voor deze afwezigheden door enerzijds een termijn te voorzien waarbinnen de werknemer de werkgever moet verwittigen van zijn afwezigheid en anderzijds de modaliteiten van deze afwezigheid te regelen (bijvoorbeeld of deze al dan niet bezoldigd is, of de uren op een ander moment kunnen worden ingehaald).
Uitzonderingen
Werknemers die als gevolg van een arbeidsongeval of beroepsziekte tijdens de werkuren een behandeling moeten volgen of zorg moeten krijgen, mogen afwezig zijn met behoud van loon.
Werknemers die verplicht onderworpen zijn aan gezondheidstoezicht en die ofwel een veiligheidsfunctie, ofwel een functie met verhoogde waakzaamheid, ofwel een activiteit met een gedefinieerd risico uitoefenen, zijn onderworpen aan verplichte medische onderzoeken. Deze moeten tijdens de werkdag plaatsvinden. De hieraan bestede tijd wordt vergoed als arbeidstijd. Als de werknemer zich voor deze onderzoeken moet verplaatsen , zijn deze kosten ten laste van de werkgever.
De zwangere werkneemster die de werkgever over haar zwangerschap op de hoogte heeft gebracht, moet in principe ook haar afspraken buiten haar werkuren plannen. Als deze consultaties echter onmogelijk buiten deze uren kunnen plaatsvinden, heeft zij het recht om afwezig te zijn met behoud van loon, op voorwaarde dat zij de werkgever vooraf van haar afwezigheid op de hoogte brengt.
In elk geval vereist het beheer van medische afspraken op het werk een evenwicht tussen de gezondheidsbehoeften van de werknemers en de noden van het bedrijf. Transparante communicatie tussen werkgever en werknemer en een goede kennis van de respectievelijke rechten zullen het mogelijk maken om deze veel voorkomende situatie correct aan te pakken.