Tijdskrediet of loopbaanonderbreking aanvragen

Tijdskrediet met motief nemen is een manier voor werknemers in de privésector om een bepaalde periode minder of helemaal niet te werken. Tijdskrediet voor eindeloopbaan is dan weer nuttig voor een werknemer met pensioen in het vooruitzicht. Natuurlijk zijn er aan beide systemen wel voorwaarden verbonden én gelden er limieten. We zetten de mogelijkheden graag op een rij.

In feite is tijdskrediet een vorm van loopbaanonderbreking. Je werknemer is dan tijdelijk (volledig of gedeeltelijk) niet meer actief voor jouw bedrijf, maar heeft wel de garantie om nadien weer in dezelfde functie aan de slag te kunnen. In heel wat situaties krijgt de werknemer tijdens dit tijdskrediet met motief een uitkering van de RVA in plaats van een loon van jou, de werkgever.

Om in tijdskrediet te gaan, gelden er vanzelfsprekend bepaalde voorwaarden. Er zijn zes motieven mogelijk bij het opnemen van deze vorm van loopbaanonderbreking.

Voor de volgende zaken kan een werknemer tijdskrediet met motief aanvragen:

• Een erkende opleiding volgen

• Zorgen voor zijn kind jonger dan 8 jaar

• Zorgen voor zijn gehandicapt kind jonger dan 21 jaar

• Zorgen voor een zwaar ziek familie- of gezinslid

• Zorgen voor zijn zwaar ziek minderjarig kind

• Het verlenen van palliatieve zorg 

Je werknemers kunnen tijdskrediet met motief aanvragen als ze voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Minstens 24 maanden anciënniteit hebben

• Voor halftijds tijdskrediet: minstens ¾ gewerkt hebben gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag

• Voor 1/5 tijdskrediet: voltijds gewerkt hebben gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag en gewoonlijk tewerkgesteld zijn in een arbeidsregeling gespreid over 5 dagen of meer

Er geldt één uitzondering: als je werknemer tijdskrediet met motief opneemt onmiddellijk na het uitputten van het recht op ouderschapsverlof voor alle rechthebbende kinderen.

Je hebt er vast van gehoord: in februari 2023 werden er wijzigingen doorgevoerd in de regeling omtrent tijdskrediet. Tijdskrediet met motief blijft sinds die beslissing wel mogelijk maar de uitkeringen werden beperkt. Er zijn bijgevolg wel wat situaties waarbij een werknemer wel tijdskrediet krijgt, maar er niet per se ook een uitkering voor ontvangt.

• Voor voltijds tijdskrediet is de leeftijd van het kind beperkt tot 5 jaar (d.w.z. een volledige afwezigheid van het werk, geen vermindering van de arbeidstijd).
  Het is nog steeds mogelijk een voltijds tijdskrediet op te nemen vanaf de 5^e verjaardag van het kind tot het kind 8 jaar oud is, maar voortaan krijg je daarvoor niet langer een uitkering van de RVA. Voor een vermindering van de arbeidstijd worden wel uitkeringen van de RVA betaald tussen de 5^e en de 8^e verjaardag van het kind. 
• Doorheen zijn/haar loopbaan kan een werknemer slechts 48 maanden tijdskrediet opnemen om voor een kind te zorgen terwijl hij of zij een uitkering van de RVA ontvangt. Hij/zij kan 3 maanden extra tijdskrediet opnemen (voor een totaal van 51 maanden), maar zonder hiervoor uitkeringen te ontvangen van de RVA. 
• Vanaf 1 juni 2023 is ook een minimum van 36 maanden dienst bij de werkgever vereist. 

Tijdskrediet met motief (alle motieven):

• In het geval van een volledige schorsing van de arbeidstijd, moet de werknemer een tewerkstellingsbreuk bij de werkgever hebben van: 
  • 12 maanden voltijds voorafgaand aan het tijdskrediet; 
  • 24 maanden deeltijds voorafgaand aan het tijdskrediet. 
• In het geval van een halftijdse vermindering van de arbeidstijd is 12 maanden voltijdse dienst bij de werkgever vereist voordat het tijdskrediet kan worden toegekend.

Hier volgt, ter verduidelijking, een samenvattende tabel:

Een voorbeeld

Je werknemer neemt tijdskrediet op om voor zijn of haar kind jonger dan 8 jaar te zorgen. Dat is mogelijk als deze persoon minstens 2 jaar anciënniteit heeft. De werknemer kan dan maximaal 51 maanden (op de volledige carrière) opnemen, maar krijgt enkel een uitkering:

• Gedurende maximaal 48 maanden
• Bij het opnemen van voltijds tijdskrediet voor een kind jonger dan 5 jaar. Bovendien moet de werknemer voltijds tewerkgesteld zijn in de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag of deeltijds in de 24 maanden voorafgaand.
• Bij vermindering tot halftijds of 1/5 werk voor een kind jonger dan 8 jaar. Bovendien moet de werknemer gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag voltijds tewerkgesteld geweest zijn.
• Indien de persoon minstens 3 jaar anciënniteit heeft in je bedrijf.

Tijdskrediet zonder motief aanvragen? Dat kan al even niet meer, sinds 1 april 2017.

Telt je bedrijf minder dan 10 werknemers? Dan moet je personeel jouw toestemming vragen om tijdskrediet op te nemen. Heb je meer dan 10 werknemers? Dan hebben zij (mits ze een geldig motief hebben en voldoen aan de voorwaarden) sowieso recht op tijdskrediet. Je mag dan wel als werkgever de begindatum uitstellen indien de continuïteit van je bedrijf in het gedrang zou komen. Bovendien is er een drempelmechanisme dat ervoor zorgt dat er niet meer dan 5% (dit aantal kan gewijzigd zijn op sector- of ondernemingsniveau) van je werknemers tegelijk in tijdskrediet kan zijn. Wordt dit percentage overschreden, dan zal een werknemer die tijdskrediet aanvraagt even moeten wachten tot er weer een plaats vrijkomt.

Een werknemer kan tijdskrediet met motief opnemen op verschillende manieren:

• Voltijds tijdskrediet

De arbeidsprestaties worden gedurende maximaal 51 maanden volledig onderbroken. Je betaalt als werkgever geen loon aan deze persoon tijdens deze periode.

• Halftijds tijdskrediet

De werknemer werkt nog halftijds voor je bedrijf, voor de overige uren zet hij of zij tijdskrediet in. Je betaalt voor de halftijdse prestaties.

• Tot 1/5 tijdskrediet

Je werknemer is nog 4/5 aan de slag voor je bedrijf en krijgt een loon voor die 4/5 prestaties.

Voltijds en halftijds tijdskrediet kan alleen als dit door de sector of de onderneming wordt toegelaten in een cao. Sectoren en ondernemingen kunnen ook bepaalde voorwaarden opleggen, categorieën van werknemers uitsluiten enz. Het is van belang om na te gaan of er specifieke regels en voorwaarden zijn bepaald door de sector of op ondernemingsniveau.

Opgelet:  je werknemer moet, afhankelijk van het motief, een bepaalde minimumduur respecteren (bv: 3 maanden bij voltijds tijdskrediet voor het verzorgen van een kind). Lees hier welke gevolgen het niet respecteren van de minimumtermijn kan hebben.

Als je werknemer tijdskrediet wil aanvragen, moet hij dat schriftelijk naar jou sturen met toevoeging van een motivatie en bewijsstukken zoals een medisch attest of inschrijvingsbewijs voor een opleiding. Dit kan ook online, indien de werkgever dat toestaat. Dit moet minstens 3 maanden voor de start van het gewenste tijdskrediet gebeuren. Bij bedrijven met minder dan 20 werknemers moet dit zelfs al 6 maanden vooraf.

Na het indienen van de aanvraag, geniet de werknemer tot drie maanden na het tijdskrediet van ontslagbescherming. Je kan hem dan enkel ontslaan om een andere reden dan (de aanvraag van) tijdskrediet.

De uitkering moet de werknemer aanvragen bij RVA. Dat gebeurt volledig digitaal.

De uitkering die je werknemer ontvangt – als er aan de voorwaarden voor uitkering is voldaan – wordt de onderbrekingsuitkering genoemd. Het is van groot belang dat de verminderde arbeidsregeling tijdens de duurtijd van het tijdskredietcorrect is, anders riskeert je werknemer onterecht ontvangen uitkeringen te moeten terugbetalen.

Een voorbeeld

Je werknemer werkte voltijds – 38 uur per week – voor je bedrijf en neemt een 1/5 tijdskrediet op. In dat geval moet de werknemer gedurende deze periode 30,4 uur per week voor je aan de slag zijn. Als deze persoon bijvoorbeeld 32 uur per week werkt, is er voor die 1,6 uur een overlapping: daar krijgt je werknemer al een uitkering voor.

Ook het presteren van bijkomende uren kan enkel in uitzonderlijke situaties en op voorwaarde dat deze tijdig worden ingehaald.

Werknemers die stilaan de pensioenleeftijd bereiken, kunnen ook tijdskrediet voor eindeloopbaan aanvragen. Een 55-plusser kan zo minder werken bij een loopbaan van minstens 25 jaar, en dat tot aan het pensioen. Vanaf 60 jaar krijgt hij hiervoor een uitkering van de RVA. Wel zijn er bepaalde situaties waarin werknemers al vanaf 50 jaar een landingsbaan kunnen nemen:

• Je onderneming bevindt zich in een herstructurering of in moeilijkheden.

• De loopbaan van je medewerker voldoet aan de definitie van lange loopbaan.

• Je medewerker was tewerkgesteld in een zwaar beroep: gedurende minstens 5 jaar in de 10 voorafgaande jaren, of 7 jaar in de 15 voorafgaande jaren.

Indien alle voorwaarden voldaan zijn en er een sectorale cao is, krijgt de werknemer een uitkering vanaf 55 jaar.