Anciënniteitsverlof en anciënniteit toegelicht

Anciënniteitsverlof is een extraatje dat sectoren of ondernemingen toekennen aan medewerkers met x-aantal dienstjaren op de teller. Is anciënniteitsverlof verplicht? Hoe bereken je het? En wat bij ontslag? Lees er meer over in dit dossier.

Anciënniteit is de periode waarin een medewerker bij dezelfde werkgever in dienst is – zónder beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Periodes van ziekte of tijdskrediet houden geen beëindiging van de overeenkomst in. De medewerker blijft in die omstandigheden dus anciënniteit opbouwen.

De wetgever bekijkt het begrip ‘werkgever’ in de brede zin van de betekenis. Bedrijven binnen dezelfde groep of verschillende entiteiten van een multinational worden als één werkgever beschouwd.

Anciënniteit is vooral belangrijk voor het bepalen van de opzegtermijn. Hoe hoger de anciënniteit, hoe langer die opzegtermijn is. Dit geldt zowel bij ontslag door werkgever als ontslag door de medewerker.

Anciënniteit kan bepaalde voordelen met zich meebrengen. Zo speelt het een rol bij het bepalen van het salaris, het toekennen van extra vakantiedagen, oftewel anciënniteitsverlof, en andere arbeidsvoordelen.

Anciënniteitsverlof is niet verplicht. Sectoren en ondernemingen beslissen helemaal zelf of ze het toekennen; ze leggen het dan ook vast in een cao of arbeidsreglement. Kent een werkgever anciënniteitsverlof toe? Dan krijgt de medewerker – boven op de wettelijke vakantie – één of meer extra vakantiedagen naargelang zijn dienstjaren.

Ook de berekening van het verlof is helemaal in handen van de sectoren en ondernemingen. Vaak geven ze één bijkomende vakantiedag per 5 jaar anciënniteit. Maar het kan evengoed pas na 7, 10 of nog meer dienstjaren zijn.

Ondernemingen mogen dus zelf beslissen over de voorwaarden die ze aan anciënniteitsverlof koppelen, zolang ze maar niet discrimineren. Stelt je arbeidsreglement dat medewerkers na 10 jaar één extra verlofdag krijgen? Dan geldt dat voor ál je medewerkers die aan de voorwaarden voldoen.

Als sectoren anciënniteitsverlof toekennen, leggen ze dat vast in een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst.

Medewerkers in bouwbedrijven krijgen bijvoorbeeld een eerste anciënniteitsdag bij 15 jaar dienst, en een tweede bij 25 jaar.

In de horeca krijgen medewerkers met 10 jaar anciënniteit bij elke 5de verjaardag van de arbeidsovereenkomst 1 extralegale verlofdag erbij voor zover het gaat om een onderneming met minder dan 50 werknemers in dienst. Werken er meer dan 50 werknemers, dan krijgen zij al een eersten anciënniteitsdag na 5 jaar dienst en daarna komt er bij elke 5^de verjaardag van de arbeidsovereenkomst eentje bij.

De sector of de onderneming kan beslissen de anciënniteit die in een andere onderneming werd opgebouwd, over te nemen. Het is niet verboden maar in de praktijk eerder zeldzaam.

Goed om te weten: als een arbeider zich opwerkt tot bediende tellen zijn anciënniteitsjaren als arbeider mee voor zijn nieuwe functie, tenminste wanneer de cao hier geen voorbehoud maakt. Gaat iemand bij een andere werkgever dezelfde functie uitoefenen? Dan neemt hij de opgebouwde anciënniteit in principe niet mee.

In ondernemingen die anciënniteitsverlof toekennen, hebben ook de deeltijdse medewerkers er recht op. De berekening gebeurt pro rata de duur van hun prestaties in vergelijking met de arbeidsduur van hun voltijdse collega’s.

De formule is als volgt:

Deel het wekelijkse arbeidsstelsel door 38 (uur) en vermenigvuldig dat getal met het aantal dagen waarop de medewerker recht heeft volgens zijn anciënniteit. Bijvoorbeeld: 18 uur/38 uur = 0,47 x 3 dagen = 1,41 dagen. Dit resultaat zet je vervolgens om in uren door het te vermenigvuldigen met 7,60: 1,41 x 7,60 = 10,71 (afgerond naar boven: 11 uur).

Anciënniteitsverlof beloont een werknemer die lang in dienst blijft bij dezelfde onderneming met één of meer dagen extra vakantie. Eens de werknemer zijn ontslag heeft gegeven of gekregen, heeft hij geen recht meer op die anciënniteitsdag(en). Anciënniteitsverlof kan ook een werknemer belonen die lang in dezelfde sector blijft werken. Verlaat hij de onderneming maar blijft hij in dezelfde sector werken, is het mogelijk dat hij zijn anciënniteitsdag(en) behoudt. Verlaat hij zowel de onderneming als de sector, dan verliest hij al zijn anciënniteitsdagen.