Alles over wettelijke vakantiedagen en de feestdagen

Je werknemers hebben wettelijk recht op een tiental betaalde feestdagen in 2024. 

In België gaat het om de volgende dagen:

• Nieuwjaar: maandag 1 januari 2024

• Paasmaandag: maandag 1 april 2024

• Feest van de Arbeid: woensdag 1 mei 2024

• O.L.H. Hemelvaart: donderdag 9 mei 2024

• Pinkstermaandag: maandag 20 mei 2024

• Nationale feestdag: zondag 21 juli 2024

• O.L.V. Hemelvaart: donderdag 15 augustus 2024

• Allerheiligen: vrijdag 1 november 2024

• Wapenstilstand: maandag 11 november 2024

• Kerstmis: woensdag 25 december 2024

Wanneer een wettelijke feestdag op een zondag of zaterdag valt, of op een dag waarop je bedrijf niet actief is, dan krijgen je werknemers een vervangende feestdag. Er is één vervangende feestdag voor 2024, want de nationale feestdag van 21 juli valt dit jaar op een zondag. De vervangingsdag mag door je werknemers naar eigen keuze worden opgenomen in de loop van 2024.

Heb je een deeltijdse werknemer in dienst? Dan heeft hij of zij niet altijd recht op tien feestdagen. Heeft de werknemer bijvoorbeeld altijd vrij op donderdag, dan leidt een feestdag die toevallig op donderdag valt niet tot een vervangingsdag.

Voor mensen met een variabel uurrooster geldt een aparte regeling.

Onder bepaalde omstandigheden mag een werknemer toch op een wettelijke feestdag werken. Maar dan heeft hij of zij recht op inhaalrust en moet de feestdag op een ander moment – meestal binnen de zes weken – worden ingehaald. Je betaalt je werknemer het gewone loon voor deze dag, niet een premie. Bij overuren betaal je wel een toeslag. Als de werknemer op de feestdag meer dan vier uur werkt, geldt een volledige dag inhaalrust. Bij minder dan vier uur is dat een halve dag.

Vanaf 1 januari 2024 gelden er nieuwe regels rond ziektedagen die met vrije dagen samenvallen. Lees hier wat je moet doen als je werknemer ziek is tijdens verlof.

Elke werknemer heeft dus recht op wettelijke feestdagen, maar ook op wettelijke vakantiedagen. Hier dragen ze aan bij met een deel van hun brutoloon. Wettelijke vakantiedagen bouwt een werknemer op vanuit het vorige dienstjaar. Mensen die in het vakantiedienstjaar voltijds hebben gewerkt (vijf dagen per week) hebben recht op 20 vakantiedagen. Werknemers die zes dagen per week werken, hebben recht op 24 vakantiedagen. Bij het draaien van minder uren – deeltijds – wordt de vakantie in proportie berekend. Iemand die 4/5de werkt krijgt bijvoorbeeld 16 vakantiedagen.

Werknemers moeten hun vakantiedagen opnemen tussen 1 januari en 31 december. Ook inhaalrust en ADV-dagen moeten voor 31 december worden opgenomen. In principe mag je geen wettelijke vakantiedagen overdragen naar het volgende kalenderjaar maar op dat principe is er een uitzondering. Kan de werknemer de vakantie niet nemen voor 31 december omwille van arbeidsongeschiktheid wegens (arbeids)ongeval of (beroeps)ziekte, moederschapsrust en vervangende vaderschapsrust, geboorteverlof, profylactisch verlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en pleegouderverlof, dan mag de vakantie overgedragen worden tot 24 maanden na het jaar waarin de werknemer dit had moeten opnemen.

Voor de wettelijke vakantiedagen betaal je vakantiegeld aan je werknemers. We vertellen je hier hoe je dat moet berekenen.

Collectief verlof is een vakantieperiode waarin het hele bedrijf tijdelijk sluit. Dit betekent dat alle medewerkers op hetzelfde moment vakantiedagen moeten opnemen. Een bekende vorm van collectief verlof is het bouwverlof. Dit is vastgelegd door een paritair comité, maar bedrijven kunnen ook op eigen initiatief een collectief verlof inschakelen. Als je als werkgever een collectief verlof wilt invoeren, moet je je werknemers op de hoogte brengen, je aan een vaste procedure houden en het verlof in je arbeidsreglement opnemen.

Als een werknemer geen vakantiedagen meer heeft (omwille van overmacht of omdat hij bij zijn vorige werkgever alle vakantiedagen al had opgenomen) dan kan hij tijdens het collectief verlof een uitkering krijgen voor tijdelijke werkloosheid. Willen een of meerdere werknemers blijven werken tijdens het collectief verlof? Dan moet je daarover in gesprek gaan en tot een overeenstemming komen. Je mag als werkgever akkoord gaan met bedienden die willen doorwerken en dat akkoord realiseer je op dezelfde manier als de collectieve vakantie werd vastgelegd. 

Wist je dat je ook extralegaal verlof kunt toekennen aan je werknemers? Denk bijvoorbeeld maar aan niet-officiële vakantiedagen en brugdagen.

In principe maak je als werkgever altijd afspraken met je werknemers over hun vakantiedagen en het eventuele collectief verlof van je bedrijf. Werknemers kiezen zelf wanneer en hoe lang zij hun verlof opnemen. Om toch wat houvast te hebben, kun je wel bepaalde afspraken vastleggen in het arbeidsreglement, bijvoorbeeld rond de aanvraagtermijn en hoe je omgaat met conflicterende verlofaanvragen. Als de aanvraag hier niet aan voldoet, mag je als werkgever het verlof weigeren.

Hoe snel moet je als werkgever verlof goedkeuren in België? Er is een regel rond de minimale indieningstijd van de verlofaanvraag – de werknemer moet bijvoorbeeld minimaal twee maanden op voorhand het verlof aanvragen – en een regel rond de tijd die je als werkgever mag nemen om de aanvraag te beantwoorden. De termijn van de indiening kan per bedrijf verschillen maar wordt vastgelegd in het arbeidsreglement. De termijn van goedkeuring van de werkgever is standaard twee weken na de indiening van de aanvraag. Krijgt een werknemer geen reactie op de vakantieaanvraag, dan mag hij of zij ervan uitgaan dat het verlof is goedgekeurd.

Als een werknemer ontslag neemt en niet direct terug aan het werk gaat, krijgt hij of zij de niet-opgenomen vakantiedagen uitbetaald in geld. Mogelijk stond er ook nog een saldo van niet-betaald dubbel vakantiegeld open. En daarbovenop komt er nog een voorschot voor de vakantiedagen die in het jaar van het ontslag werden opgebouwd. Het gaat dus om een grote som geld, maar zodra de werknemer bij een nieuwe werkgever aan de slag gaat, moet dit geld deels worden teruggegeven. De opbouw en opname van vakantiedagen gaat dan immers weer verder en kan verhaald worden op het geld dat de werknemer ontving. De oude werkgever moet een attest opstellen over deze uitbetalingen, zodat de nieuwe werkgever mee op de hoogte is.

Gaat de werknemer wél meteen bij een andere werkgever werken, dan moet hij of zij het bovengenoemde attest direct aan de nieuwe werkgever overhandigen. De opbouw van vakantiedagen wordt gewoon voortgezet en de werknemer kan zijn of haar niet-opgenomen vakantiedagen overdragen naar de nieuwe werkgever.

Als er tijdens een periode van afwezigheid, ziekte of rust een feestdag plaatsvindt, moet je als werkgever die feestdag betalen. De termijn voor betaling en de exacte duur van de afwezigheid moet van geval tot geval worden bepaald.

Valt er een feestdag tijdens de moederschapsrust van een van je werknemers? Binnen de eerste 30 kalenderdagen van het zwangerschapsverlof behoudt de werknemer het recht op loon voor die dag. Het verlof schuift niet op en wordt niet verlengd.

In principe kan een feestdag die tijdens voltijds ouderschapsverlof valt, niet worden gerecupereerd. Met andere woorden: de werknemer die ouderschapsverlof opneemt, krijgt geen vervangingsdagen of loon. Hetzelfde geldt voor deeltijds ouderschapsverlof.

Meer info nodig over de bijzondere verlofstelsels? In dit artikel zetten we alles op een rij.

We raden je aan om je tijdig te verdiepen in alle zaken rond wettelijke vakantiedagen en wettelijke feestdagen. Niet alleen financieel, maar ook planmatig. Bespreek alles op voorhand met je werknemers en zorg ervoor dat de workload draaglijk blijft, juist in de periodes dat een of meerdere teamleden afwezig zijn.