Aanpassing economisch immigratiebeleid: wat moet je weten?

Er is nog steeds het vermoeden dat er een tekort is aan hooggeschoolde en middengeschoolde profielen. Dit betekent dat de werkgever geen voorafgaand arbeidsmarktonderzoek moet voeren waarbij hij moet kunnen aantonen dat hij binnen een redelijke termijn geen werknemer vindt op de Belgische en Europese arbeidsmarkt die geschikt is om de job uit te oefenen.

• moeten minstens over een diploma van hoger of universitair onderwijs beschikken;
• Moeten in 2024 minimaal een gemiddeld bruto jaarloon van 46.632 EUR bruto verdienen. (Een afwijking op dit minimumloon was er reeds voor werknemers minder dan 30 jaar en verpleegkundigen. Zij moeten in 2024 minstens een brutojaarloon van 37.305,60 EUR ontvangen).

Met de nieuwe wetgeving wordt dit lager loon eveneens uitgebreid naar leerkrachten.

• moeten minstens het loon van een middengeschoolde arbeidskracht verdienen;
• een minimum tewerkstelling van 80% uitoefenen.

Wie als middengeschoold wordt beschouwd is gebaseerd op een tweejaarlijkse lijst die de Vlaamse overheid opstelt. Momenteel bevat de huidige lijst 29 functies, maar  de lijst zal voortaan sneller aangepast worden, met als doel flexibeler in te spelen op de tekorten aan geschikte arbeidskrachten.

Hoe kom je in aanmerking als  middengeschoolde?  De  overheid vraagt over het algemeen het CV van de werknemer, een bewijs van ervaring en een diploma of getuigschrift waaruit blijkt dat de werknemer over de nodige kwalificaties beschikt. Ook moet een uitgebreide omschrijving van de functie en het takenpakket voorgelegd worden.  

Voldoet een  werknemer niet aan de voorwaarden van hoog- en middengeschoolde? Dan bestaat de categorie ‘overige’. Waar vroeger voor elke functie een gecombineerde vergunning kon worden gevraagd, kan dit voortaan enkel nog voor werknemers die:

• een minimale scholing hebben (vanaf niveau 2 bv.  (buitengewoon) secundair niveau);
• een minimale tewerkstelling hebben van 80%;
• functies uitoefenen die zijn opgenomen in de knelpuntenberoepenstudie van de VDAB.

Momenteel bevat deze lijst 241 functies. Bij de categorie overige moet de werkgever aantonen dat hij geen geschikte arbeidskracht vindt in België en de Europese Economische Ruimte. Dat doet hij door een vacature minstens 9 weken te publiceren op de platformen van de VDAB en EURES. Ook moet de werkgever actieve bemiddeling vragen van de VDAB bij het zoeken naar een geschikte werknemer.

Pas indien er geen geschikte kandidaat wordt gevonden, mag de werkgever buiten de EER aanwerven door een gecombineerde vergunning aan te vragen. Dit betekent dat voor functies die niet op deze lijst staan en die ook niet voor de categorie  hoog- of middengeschoolde in aanmerking komen, geen mogelijkheid meer bestaat om buiten de EER te gaan aanwerven.

De Dienst Economische Migratie oordeelt over het toekennen van de gecombineerde vergunning. Zo onderzoekt deze dienst of de werknemer aan de gestelde voorwaarden voldoet (bv. diplomavereiste, nodige ervaring, …). én wordt de werkgever die een aanvraag indient, onderzocht.

Het nieuwe beleid voorziet in een uitbreiding van de weigeringsgronden: zo kan de overheid bijvoorbeeld een aanvraag weigeren indien zij oordeelt dat de kredietwaardigheid van de werkgever ongunstig is of de onderneming minder dan 3 jaar bestaat of nog geen personeelsleden in dienst heeft. Zo zal men bij de beoordeling o.a. rekening houden met de specifieke omstandigheden van het dossier, de belangen van de werknemer alsook het economisch belang van de werkgever.

Werknemers die een gecombineerde vergunning hebben, mogen nu ook een flexi job uitoefenen zonder een bijkomende toelating te moeten vragen. Voorwaarde is dat de werknemer, naast de voorwaarden voor een flexi job, minstens een tewerkstelling van 80% heeft én beschikt over een gecombineerde vergunning (arbeidskaart B komt niet in aanmerking).

Ook enkele wijzigingen wat betreft de regels over de Europese Blauwe Kaart:

• Werknemers zullen voortaan moeten beschikken over minstens een diploma met kwalificatieniveau 6 (Universiteit /Hogeschool – bachelor);
• het brutojaarloon wordt opgetrokken naar 60.622 EUR bruto in 2024;
• Werknemers zullen reeds na 1 jaar (in plaats van 2 jaar) kunnen wijzigen van werkgever zonder dat de nieuwe werkgever een nieuwe Europese Blauwe Kaart moet aanvragen op voorwaarde dat de werknemer nog beschikt over een geldige Europe Blauwe Kaart.

Voor de seizoenarbeiders die vallen binnen de categorie ‘overige’ zijn er een aantal afwijkingen: zo geldt er geen minimum tewerkstelling van 80% en moet de vacature slechts 3 weken gepubliceerd worden. Voortaan zal het voor seizoenarbeiders ook gemakkelijker zijn om van werkgever te wijzigen via een eenvoudige melding.

De nieuwe wetgeving breidt ook een aantal vrijstellingen uit. Zo moet er geen toelating tot arbeid meer worden aangevraagd ingeval van tijdelijke handelsactiviteiten. Ook gespecialiseerde techniekers, gidsen en vertalers / tolken kunnen worden vrijgesteld wanneer ze tijdelijk naar België komen.