Deeltijdse werknemers: wijziging van de bekendmakingstermijn & recht om arbeidsprestaties te weigeren

De werkroosters die variabel deeltijdse werknemers presteren, liggen niet vooraf vast. Je verwittigt hen tijdig van de uurroosters die zij zullen moeten presteren. De dagelijkse werkroosters zullen voortaan ten minste zeven werkdagen (voorheen was dat vijf werkdagen) vooraf ter kennis moeten worden gebracht van je werknemers door het aanplakken van een gedateerd individueel bericht op de plaats waar het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd.

Werkgevers die al variabel deeltijdse werknemers in dienst hebben moeten het arbeidsreglement aanpassen aan deze nieuwe wetgeving binnen de 9 maanden na inwerkingtreding van deze wetgeving, uiterlijk tegen 20 augustus 2023. Totdat je je arbeidsreglement hebt aangepast en uiterlijk tot en met 20 augustus 2023, mag je de vroegere kennisgevingstermijnen blijven toepassen.

De bekendmakingstermijn van zeven werkdagen kan worden gewijzigd door een sectorale cao. De termijn mag evenwel niet korter zijn dan drie werkdagen (voorheen één werkdag). De wetgeving voorziet een aantal overgangsmaatregelen voor sectorale cao's die een termijn vastleggen op 1 of 2 werkdagen:

• PC 145 (Tuinbouw), PC 121 (Schoonmaak - bij onvoorziene noodzakelijkheid en na instemming van de werknemer) en PC 200 (Bedienden rijscholen):
  De cao's die een termijn vastleggen van 1 of 2 werkdagen blijven van kracht tot het einde van hun geldigheidsduur.
• PC 302 (Horeca) en PC 110 (Textielverzorging):
  Indien er geen nieuwe sectorale cao werd afgesloten tegen 31 december 2022, dan wordt de kennisgevingstermijn vastgelegd op 3 werkdagen.
• Alle andere paritaire comités:
  De cao's die een termijn vastleggen van 1 of 2 werkdagen mogen blijven bestaan tot er een nieuwe sectorale cao wordt afgesloten. De sectoren moeten tegen uiterlijk 31 december 2022 een nieuwe sectorale cao gesloten hebben die de minimumtermijn van 3 werkdagen respecteert. Is er niet tijdig een nieuwe cao, dan treedt de oude cao buiten werking en zal er een minimale bekendmakingstermijn van zeven werkdagen gelden. 

Voor flexijobwerknemers (flexi’s) en werknemers die niet onder de arbeidsreglementenwet vallen (zoals dienstboden) tewerkgesteld met een variabel deeltijds rooster was dergelijke kennisgevingstermijn in het verleden niet van toepassing. Dit zal vanaf 10 november 2022 echter wel het geval zijn. Ook deze werknemers zullen dus minstens 7 werkdagen (of een kortere termijn van minimum 3 werkdagen vooraf, vastgelegd door een sectorale cao) voorafgaand in kennis gesteld moeten worden van het concrete te presteren rooster. 

Is de flexijobwerknemer tewerkgesteld met een raamovereenkomst in het kader waarvan arbeidsovereenkomsten met een vast uurrooster worden gesloten, dan geldt deze verplichting niet.

Werkgevers mogen werknemers in principe (hierop bestaan weliswaar een aantal uitzonderingen, bijvoorbeeld voor vrijwillige overuren) niet tewerkstellen buiten de roosters voorzien in het arbeidsreglement. Dat geldt ook voor variabel deeltijdse werknemers. Zij mogen enkel in roosters tewerkgesteld worden die vallen binnen het kader voorzien in het arbeidsreglement.

Vanaf 10 november 2022 vermeldt de wetgeving expliciet dat werknemers de mogelijkheid hebben om arbeidsprestaties te weigeren wanneer:

• deze prestatie niet valt binnen een werkrooster dat hem tijdig werd ter kennis gebracht en/of
• deze prestatie niet valt in het dagelijks tijdvak waarbinnen arbeidsprestaties kunnen worden vastgesteld en de dagen van de week waarop arbeidsprestaties kunnen worden vastgesteld zoals vastgelegd in het arbeidsreglement.

Zij kunnen dit weigeringsrecht uitoefenen zonder dat daaraan nadelige gevolgen mogen gegeven worden door de werkgever.

In het geval de werkgever zijn werknemer in kennis heeft gesteld van zijn werkrooster en vervolgens de prestatie laattijdig annuleert, zal de werkgever deze prestatie moeten betalen alsof ze gepresteerd was. Annuleert de werkgever de werkopdracht echter omwille van een situatie van overmacht (bv. een brand in de onderneming) speelt deze verplichting uiteraard niet.

_{Bron:
Wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen, BS 10 november 2022
Wet van 7 oktober 2022 houdende gedeeltelijke omzetting van Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie, BS 31 oktober 2022}