Noodweer en overstromingen: wat moet je weten als werkgever?

Heeft je onderneming onder water gestaan? Is er door de regenval een kortsluiting geweest? Werken je medewerkers normaal gezien buiten en kon dat niet tijdens de hevige regenval? Wanneer de uitvoering van het werk onmogelijk is geworden door de hevige regenval, kan je beroep doen op tijdelijke werkloosheid.

• Voor je arbeiders vraag je tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer aan.
• Voor je bedienden vraag je tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aan.

Voor beide geldt dat het werk volledig onmogelijk moet zijn geworden. Wanneer je hen vervangwerk (zoals bijvoorbeeld opruimwerken ten gevolge van de regenval) kan laten doen of wanneer ze kunnen telewerken, kan je de tijdelijke werkloosheid niet toepassen.

Als wateroverlast het onmogelijk maakt om te werken, bijvoorbeeld wanneer je een buitenevenement organiseert of je actief bent in de bouw, dan kan je beroep doen op tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer. Je moet je werknemers dan op tijd verwittigen dat ze niet kunnen komen werken. Dit moet gebeuren voordat ze op de werkvloer aankomen. De dagen waarop ze inactief zijn, meld je aan de RVA als tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer. Jij betaalt geen loon, de RVA vergoedt je werknemers dan met een uitkering.

Let wel, op 1 januari 2024 verlaagde de overheid de uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid behalve overmacht van 65 procent naar 60 procent van het geplafonneerd gemiddeld loon. Deze daling wordt voor de werknemers deels gecompenseerd door een bijkomend supplement, die betaald zal worden door de werkgever of het sectoraal fonds voor bestaanszekerheid. Meer informatie over bijkomende toeslag voor arbeiders en bedienden bij tijdelijke werkloosheid vind je in dit artikel en kijk ook de sectorale regels na in afdeling 40.4 van je sectorale gids op Trefzeker.

De RVA betaalt in geval van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht een uitkering die overeenkomt met 65 procent van het geplafonneerd gemiddeld loon. Ook in dit geval moet je opletten voor sectorale afwijkingen op de algemene regels.

Bekijk dan met je werknemer wat de situatie precies is. Is je werknemer zoals gewoonlijk naar het werk vertrokken, maar heeft hij rechtsomkeer moeten maken doordat de straten blank staan? Bekijk dan met je werknemer of occasioneel telewerk mogelijk is.

Ga ook na of je gewaarborgd dagloon moet betalen voor de verloren arbeidsuren. Dat is het geval als:

• je werknemer geschikt is om te werken,
• en op normale wijze naar zijn werk is vertrokken,
• maar te laat of niet op het werk is aangekomen,
• door een oorzaak waarmee de werknemer werd geconfronteerd op de weg naar het werk,
• en die onafhankelijk van zijn wil is.

Ga ook na of jouw sector specifieke regels over gewaarborgd dagloon heeft vastgelegd. Deze kan je steeds vinden in afdeling 40.4 van je sectorale gids op Trefzeker.

Voor al deze gevallen van tijdelijke werkloosheid geldt dat er nog geen vakantie- of inhaalrustdagen gepland mochten zijn. Is dat wel het geval, dan primeren deze dagen en kan je geen tijdelijke werkloosheid toepassen. Bovendien mag er geen sprake zijn van een recht op gewaarborgd dagloon voor de dag dat je tijdelijke werkloosheid wil toepassen. Er is recht op gewaarborgd dagloon wanneer je medewerker al aan de werkdag was begonnen of al op het werk was toegekomen.

Het kan voorkomen dat je werknemer thuis moet blijven om de situatie onder controle te krijgen of verdere schade te beperken, en daardoor niet kan werken.

Voor die situatie is tijdelijke werkloosheid echter niet mogelijk. Want je medewerker zou kunnen werken, maar heeft andere zaken aan het hoofd.

Voor dit soort situaties kan je werknemer beroep doen op het verlof om dwingende redenen, ook wel familiaal of sociaal verlof genoemd. Dat verlof is onbetaald en beperkt tot 10 dagen per jaar. Meer informatie over de voorwaarden van verlof om dwingende redenen vind je hier.

Daarnaast kan je natuurlijk overeenkomen dat je werknemer vakantie of inhaalrust opneemt.

In de specifieke situatie dat je werknemer de tewerkstelling bij jou combineert met het ambt van burgemeester en geconfronteerd wordt met een noodsituatie dan kan je werknemer bijkomend politiek verlof nemen. 

Je kan je werknemer die getroffen is door waterschade thuis, via een financiële gift en/of materiële bijstand ondersteunen. De vrijgevigheid of ondersteuning moet in lijn liggen met de schade die de werknemer heeft opgelopen. Dergelijke ondersteuning kan je spontaan toekennen.

De RSZ beschouwt deze ondersteuning niet als loon maar als een vrijgevigheid. Je moet op dergelijke ondersteuning geen sociale zekerheidsbijdragen betalen, op voorwaarde dat het om uitzonderlijke ondersteuning en een redelijk bedrag gaat. Daarnaast mag je werknemer er geen enkel recht op kunnen doen gelden en mag er geen rechtstreeks verband met de dienstbetrekking bestaan.

Indien voldaan is aan de voorwaarden zal ook de fiscus deze hulpverlening beschouwen als een vrijgesteld sociaal voordeel waarop geen belastingen verschuldigd zijn. Een sociaal voordeel is een voordeel dat door de werkgever wordt toegekend met een duidelijk sociaal oogmerk ter gelegenheid van een specifieke gebeurtenis die niet rechtstreeks verband houdt met de beroepsactiviteit van de werknemer en waarvan het bedrag beperkt is.

Hou er rekening mee dat een vrijgevigheid wel strikt wordt geïnterpreteerd. Daarom raden we je aan om een overeenkomst met je werknemer op te maken waaruit zowel het uitzonderlijke karakter als het kenmerk van vrijgevigheid blijkt. Acerta kan je hierbij helpen.